HAFTALIK BÜLTEN - 04.02.2023

Yurt dışı piyasalar MB kararlarıyla yön buluyor

Geride bıraktığımız haftada başlıca merkez bankalarının PPK toplantıları ve sonrasında yaptıkları açıklamalar piyasalara yön verdi. Fed, BOE ve ECB tarafından enflasyonda tepe noktaların görüldüğünün ve ekonomilerin dezenflasyon sürecinde olduğunun vurgulanması, piyasalar önümüzdeki dönemde para politikası adına atılacak adımlarda ılımlaşma sinyallerinin alınmasına yol açtı. Veriye dayalı adımlarının atılmaya devam etmesi ise enflasyonda görülen yumuşamanın politika faizlerine de yansıyacağını gösteriyor. Diğer yandan çizilen para politikası patikalardan herhangi bir sapma olacağı yönünde de bir gerekçe görülmüyor.
ABD borsalarında Salı gününden beri devam eden ralli dünkü şirket karları sonrasında bugün yerini bir miktar satışa bırakmış gibi görünüyor. Özellikle vadeli endekslerde görünen satışta Apple, Amazon ve Alphabet şirketlerinin ciro artış hızlarında tüketici talebinde yaşanan yumuşama sebebiyle yılın son çeyreğinde görülen düşüşler etkiliydi. 3 şirketin de satışları 3Ç22’ye göre yıllık bazda ivme kaybına uğradı ve genel olarak analist beklentilerini karşılayamadı. Buna rağmen bültenin yazılmakta olduğu saatlerde S&P 500 ve Nasdaq Bileşik Endeksleri haftalık bazda pozitif getiriye sahipti.
Hafta başında risk iştahındaki artışla DXY’de görülen düşüş altına pozitif yansırken, dün 1950 $/ons seviyelerinin üzerinde görülen kar realizasyonları ve DXY’nin tekrar 102 seviyelerine yaklaşması atış baskılarını artırdı. Altında 1915$/ons raporun yazıldığı saatlerde destek görevi görmekte. Diğer yandan, temmuz ortasında kontrat başına 321,1 $/lb’yi gören bakır fiyatları 2023 başında Çin’den gelen açılma haberleriyle yaptığı rallide bir miktar hız kesmişe benziyor. Geçen hafta 425 $/lb’ye kadar yükselen metalde haftayı sonlandırırken410$/lb seviyelerindeyiz.
Petrol fiyatlarında ise Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in 3 Aralık’ta açıkladığı G7 tarafından kabul edilen petrol tavanının ham petrol için 5 Aralık’ta, rafine petrol için ise 5 Şubat’ta devreye giriyor oluşunun petrol üzerinde yarattığı baskı devam ediyor. Brent petrol vadeli kontrat varil fiyatı 82,0$/bbl seviyesinde seyrediyor. Öngörüde bulunmak adına WTI petrolde işlenmiş ve ham petrol arasındaki fark (crack spread – Nymex WTI/cushing Oklohoma Ham Petrol) 33$ seviyesinde. Ham petrol tavanının 60$ olduğu düşünüldüğünde brent petrolün de varil bazında 100$/bbl kontrat fiyatını kısa vadede kolay kolay aşmayacağını beklemek mümkün.
Yurt içinde ekonomik güven endeksi mevsimsellikten arındırılmış olarak ocakta %1,3 artarak 99,3’e yükseldi. TÜİK’in açıkladığı turizm istatistiklerine göre ise 2022 yılında turizm geliri %53,4 artışla 46,3 milyar $ oldu. Ziyaretçi sayısı 2019 yılının %1 altında kalırken, turizm gelirleri 2019 yılının %19 üzerinde gerçekleşti. Türkiye PMI verisi ise beklentimiz dahilinde ocak ayında da artışını sürdürdü ve 50,1 ile eşik seviyeyi yakaladı.
Reel sektörün (finansal kesim dışındaki firmalar) net döviz açık pozisyonu kasımda aylık 3,8 milyar $ artarak, 86,9 milyar $ ile Ağustos 2022’den sonra en yüksek seviyeye ulaştı. Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan ocak ayı geçici dış ticaret istatistiklerine göre, dış ticaret açığı aylık 14,3 milyar $, 12 aylık birikimli olarak ise 113,6 milyar $ ile rekor yüksek seviyede gerçekleşti. Aylık altın ithalatının 5,1 milyar $’a sıçraması ve enerji ithalatının yüksek seyri dış açıkta belirleyici oldu.
Ocak ayı Tüketici ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi verilerine göre, yıllık TÜFE artış oranı %64,3’ten %57,7’ye (aylık: %6,65 artış), yıllık ÜFE artış oranı da %97,7’den %86,5’e geriledi (aylık: %4,15 artış). Yıllık enflasyondaki güçlü düşüşte geçen yılın yüksek bazı etkili olurken, enflasyonun ana eğilimindeki iyileşme tersine döndü. Döviz kurundaki göreli istikrara rağmen oldukça yüksek gerçekleşen aylık enflasyon oranı, geçtiğimiz yılın aynı ayındaki %11,1’lik artışın ardından endeks tarihindeki en yüksek ikinci ocak enflasyonuolarak kaydedildi.

Enflasyonda düşüş eğilimisürdü

Brezilya‘da yıllık enflasyon art arda beş aydır tek haneli bölgede kalmaya devam etti. Aralık ayında yıllık enflasyon %5,9'dan %5,79'a geriledi ve Brezilya Merkez Bankası’nın 2022 yılı için enflasyon hedefi olan %3,5 (bant aralığı %2-%5) üzerinde tamamladı. Brezilya Merkez Bankası enflasyon ve beklentilerdeki yükseliş nedeniyle politika faizini Mart 2021’den Eylül’e kadarki dönemde toplam 1175 baz puan artırarak %13,75 seviyesine çekti. Enflasyondaki düşüş ve beklentiler üzerindeki olumlu etkilerine bağlı olarak politika faizini %13,75’tesabittutmaya devamediyor.

Japonya’da enflasyondayükseliş devam ediyor

Japonya’da üretici fiyat enflasyonu aralıkta aylık %0,5artarken, yıllık enflasyon %10,2’ye yükseldi; bunda yüksek emtia fiyatları, zayıf yenin ithal hammadde maliyetlerini artırmaya devam etmesi etkili oluyor. Alt detaya bakıldığında; ÜFE’deki artışta elektrik-gaz, mineraller, demir-çelik, kağıt ve metal ürünlerdeki artışlar öne çıktı. Japonya’da tüketici enflasyonu da yükseliş eğiliminde; aralıkta manşet ve gıda hariç tüketici enflasyonu yıllık %4,0’a yükseldi. Yüksek üretici fiyatlarının tüketici fiyatları üzerindeki gecikmeli etkileri görülmeye devam ediyor. ÜFE’nin ocak ayında yıllık %9,7 artması bekleniyor.

Ekonominin son çeyrektede daralması bekleniyor

İngiltere’de yılın üçüncü çeyreğinde ekonomi bir önceki çeyreğe öre %0,3 daraldı. Hanehalkı tüketiminde %1,2 azalış büyümeyi aşağı çekti. Turizm, ulaşım, ev eşyası ve hizmetleri ile yiyecek ve içecek sektörlerindeki düşüşler etkili oldu. Yatırımlar ise artış gösterdi; kamu ve konut yatırımları artarken, işletme yatırımları azaldı. Net ihracat ise büyümeye pozitif yönde katkı sağladı. PMI endeksi ağustostan bu yana, hizmet endeksi ise ekimden beri eşik seviye altında kalarak daralmaya işaret ediyor.

Çin’de enflasyonun sınırlı artması bekleniyor

Çin‘de tüketici fiyatları aralık ayında ılımlı bir şekilde yükseldi ve yıllık %1,8 arttı. Mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki aya göre %0,1 arttı. Gıda ve enerji hariç çekirdek ise aralık ayında yıllık %0,7 yükseldi. Ülkede artan Kovid hasta sayıları kaynaklı artan endişelerle artan talebin fiyatların yükselmesinde etkili olduğu değerlendiriliyor. Üretici fiyatları ise son üç aydır yıllık bazda düşüş gösteriyor; aralıkta yıllık bazda %0,7 daraldı. Küresel talepteki yavaşlama, görünüme yönelik belirsizlik oluşturuyor.

Sanayi üretiminde aralıkta artış bekleniyor

Sanayi üretim endeksi kasımda mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık %1,1, takvim etkilerinden arındırılmış olarak ise yıllık %1,3 geriledi. Ana metal ve tekstil ürünleri imalatı en zayıf sektörler olmaya devam etti. Sektörel gelişmeler, aylık daralmanın dayanıklı tüketim malları dışındaki tüm ana sektörlere yayıldığını gösterdi. Öncü göstergeler, sanayi üretiminin aralık ayında artış göstereceği yönüne işaret ediyor; PMI endeksi, aralık ayında 45,7’den 48,1’e yükselirken, reel kesim güven endeksi aylık bazda 0,3 puan arttı. Kapasite kullanım oranı (m. a.) aralıkta 0,5 puan arttı. Sanayi üretiminin debenzer eğilimgöstermesi beklenebilir.