HAFTALIK BÜLTEN - 05.11.2022

Piyasalarda Fed ve BoE kararları etkiliydi…

• Geride bıraktığımız haftada ABD’de Fed ve İngiltere’de BoE’nin, PPK kararları ve sonrasında kurdukları iletişimler ön plana çıktı. Bugün ise tarım dışı istihdam verisi yön bulmaya çalışan piyasalarıetkiledi.
• Fed’in karar metininde 75bps’lik artışın yanında Eylül’e göre yapılan değişiklik faiz kararına ve gelecekte atılacak adımlara ilişkin idi: Kurulun, enflasyonu %2'ye düşürmek için yeterince kısıtlayıcı bir para politikası duruşu elde etmek amacıyla hedef aralıkta devam eden artışların uygun olacağını tahmin ettiği yorumu, faiz artış patikasının piyasa beklentiler ile uyumlu devam edeceği vurgusunu yapmaktaydı. Bu söylem piyasalar tarafından para politikası duruşunda yumuşama ve faiz artırımlarında sona yaklaşıldığına yönelik bir sinyal algısı yarattı. Ancak daha sonra Başkan Jerome Powell’ın gerçekleştirdiği basın toplantısı bu algının belirgin ölçüde bozulmasına yol açtı. Başkanın enflasyonu %2 hedefine indirecek kadar kısıtlayıcı faiz oranlarına yaklaşıldıkça artış hızının yavaşlatılmasının uygun olacağı vurgusuna faiz oranları seviyesinde yaşanan belirsizlik iması eklendi. Öte yandan Powell’ın gidilecek yolun olduğunu belirtmesinin yanında önceki toplantıdan sonra gelen verilerin de nihai faiz oranlarının geçmiş beklentilerin üzerinde olacağına işaret ettiğini söylemesi piyasa beklentilerinde bozulmaya yol açtı.
• İngiltere Merkez Bankası (BoE) da politika faizini 75bps artırırken kararın 2’ye karşı 7 oyla alınması ve karşı oy veren üyelerin 50bps ilâ 25bps artış istemesi uzun vadeli enflasyon hedefi olan %2’ye ulaşmak için kat edilen yolun sonuna gelinmeye başladığına işaret ediyor. Nitekim 22 Eylül’deki toplantıda politika faizi 50bps artırılırken 5 üye 50bps, 3 üye 75bps, 1 üye 25bps lehinde oy kullanmıştı. Basın toplantısında Başkan Bailey para politikası faiz oranının son tahminlere göre tepe noktasını 2Ç23’te %5,25 olarak belirtirken, beklentilerindeki artışın son dönemde yaşanan fiyatlama hareketlerini de baz alarak yapıldığını sözlerine ekledi. Hükümetin Enerji Fiyat Garantisi programının Ağustos’ta öngördükleri %13’e yakın yılsonu enflasyon tahminini %11’lere indirmeye yardımcı olduğunu belirten Başkan, GSYH’nin ise 2023 yılı genelinde ve 2024’ün ilk yarısında düşeceğini belirtti.
• ABD ve İngiltere ekonomik aktiviteleri ve enflasyon neticesinde şekillenecek politika faizlerine bakıldığında üst el ABD’de gibi duruyor. Netice olarakGBPUSDhaftalık bazda ~%3 geriledi: 1,1282. ABD Ekim ayı tarım dışı istihdam verisi ise piyasa beklentisinin (195k kişi) üzerinde 261k kişi artış gösterdi. Eylül’de artış revize edilen verilere göre 315k kişi idi. İşsizlik oranında ise %3,5’ten %3,7’ye artış gerçekleşti. İşsiz sayısı 306k kişi artarak 6,1 milyon oldu. Geçtiğimiz yılın Ekim ayında işsiz sayısı 7,4 milyon, işsizlik oranı ise %4,6 idi. İşgücüne katılma oranı ise %62,2 seviyesinde (Eylül: %62,3, Ekim’21: %61,7). Veriden de anlaşılacağı üzere işgücü piyasası güçlü seyrine devam ediyor. Bu durum Fed fonlama faizinin Haziran 2023 orta noktasını da %5,165’lere kadar yükseltmiş durumda, Powell’ın nihai faiz oranına ilişkin sözlerini destekler nitelikte.
• Yurt içinde imalat sanayi aktivitesine ilişkin önemli anket göstergelerinden PMI endeksi Ekim’de 46,4 ile Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Ticaret Bakanlığı öncü verilerine göre, Ekim ayında ihracat 21,3 milyar $, ithalat ise 29,3 milyar $ düzeyinde gerçekleşti ve dış ticaret açığı 8,0 milyar $ oldu. Ekim’de tüketici fiyatları aylık %3,54 arttı ve yıllık bazda %83,45’ten %85,51’e yükseldi. Aylık enflasyonda gıda ile giyim başta olmak üzere konut, ev eşyası ve ulaştırma ana kalemlerindeki katkılar öne çıktı. Çekirdek B endeksinde yıllık artış oranı %74,63’ten %77,01’e yükselerek seride yeni rekor seviyesine ulaştı. Yİ-ÜFE’de aylık artış %7,83 ile önceki aya göre hızlandı. Yıllık bazda Üfe %151,50’den %157,69’a yükseldi.

Enflasyon yıllık artışında bir miktar ivme kaybı bekleniyor

• Çin'in tüketici fiyat endeksi Eylül’de yıllık %2,5'ten %2.8'e yükseldi. Gıda fiyatları, manşet TÜFE'deki artışta öne çıkarken, ulaştırma fiyatları, düşen küresel enerji fiyatları nedeniyle Ağustos ayına göre daha yavaş bir oranda arttı. Ülkede şehirlerin karantinaya girip çıkması tüketici talebinin zayıflamasına neden oluyor. Üretici fiyat endeksindeki artış, azalış eğilimini sürdürdü ve Eylül’de yıllık artış %0,9’a geriledi. Küresel talepteki yavaşlama ve sıfır Kovid politikası kapsamında uygulanan karantinalar görünüme yönelik belirsizlik oluşturuyor. Tüketici enflasyonunun Ekim’de yıllık %2,4 artması, üretici fiyat enflasyonununise%1,6 azalış göstermesi bekleniyor.

Yıllık enflasyon artışındabir miktarazalış bekleniyor

• ABD’de enflasyon Eylül’de %0,4 artarken, yıllık artış %8,2 oldu. Alt detaylara bakıldığında; barınma, gıda ve sağlık hizmetlerinde aylık artışta katkıyı sağlayan kalemler oldu. Enerji fiyatları ise %2,1 düşüş gösterdi.Gıda ve enerji hariç tutulduğunda, enflasyon art arda ikinci ayda %0,6 artış gösterirken, yıllık artış ise %6,6’ya yükseldi. Fed son toplantısında, enflasyonun Kovid-19 salgınına dayalı arz-talep dengesizlikleri, yüksek gıda ve enerji fiyatları kaynaklı yüksek seyrettiğini, devam eden Rusya-Ukrayna savaşının enflasyon üzerinde yukarı yönlü ek baskı yarattığını belirtmişti. Ekim’de enflasyonun aylık %0,7 artması ve yıllık enflasyonun %8,0 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

3. çeyrekte ekonominin daralması bekleniyor

• İngiltere’de çeyreksel büyüme yılın ilk çeyreğinde %0,7 olduktan sonra, 2. çeyrekte %0,2’ye yavaşladı. Üçüncü çeyreğe ilişkin öncü veriler ekonomik aktivitede daralmaya işaret ediyor. İmalat sanayi aktivitesine ilişkin beklentileri gösteren PMI endeksi 2. çeyrekte ortalama 54,4 iken, 3. çeyrekte ortalama 49,3 ile eşik seviye altına inerek daralmaya işaret etti. İngiltere Merkez Bankası para politikası toplantısında ekonominin 3. çeyrekte %0,5 daralmasını bekliyor. Piyasa beklentisi deekonominin %0,4 daralacağı yönünde.

Sanayi üretiminde zayıf görünüm görülüyor

• Sanayi üretim endeksi Ağustos ayında aylık %2,4, yıllık bazda %4,1 artış kaydetti. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık artış ise %1,0 ile daha düşük seviyede gerçekleşti. Sanayi üretiminde aylık artış ana sektörlerin tamamına yayılırken, Ağustos’taki aylık artışın tamamının Temmuz ayında köprü günü etkisi kaynaklı düşüşe bağlı teknik artış olduğu görüldü. Eylül ayına ilişkin öncü veriler, sanayi üretimindeki zayıf seyrin, iç ve dış talep koşullarındaki zayıflama ve finansal koşullara bağlı olarak devam ettiğine işaret ediyor. Piyasa beklentisi takvim etkilerinden arındırılmış olarak sanayi üretiminin yıllık %3,3 artış göstereceği yönünde.

Cari açık rakamlarında turizm kaynaklı revizyon görülecek

• Hizmet gelirlerinde süregelen artışa rağmen, başta enerji olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki artış, altın ithalatındaki yükseliş ve avro/dolar paritesindeki düşüş kaynaklı dış ticaret açığındaki belirgin artış cari açıktaki bozulma eğiliminde etkili oluyor. Ağustos ayında cari denge3,11 milyar $ açık verdi ve böylece12 aylık birikimli cari açık 40,9 milyar $’a yükseldi. Eylül ayında dış açık 9,6 milyar $ ile yüksek gerçekleşti. Cari dengenin Eylül’de 2,5 milyar $ açık vermesini bekliyoruz. Ekim ayında TUİK turizm verisinde revizyon gerçekleştirdi. Bu revizyonlar ödemeler dengesi istatistiklerindedegeriyedönükönemli bir revizyona neden olacak