HAFTALIK BÜLTEN - 11.02.2023

Depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diliyoruz. Deprem bölgesinde çalışmalara katılan herkese teşekkür ediyoruz.

Geride bıraktığımız haftada başlıca Merkez Bankalarının Para Politikası Kurulu (PPK) üyelerinin enflasyona yönelik söylemleri ve önümüzdeki döneme ilişkin atılması gereken adımlara ilişkin yorumları etkiliydi. İsveç Merkez Bankası politika faizini 50bps (%2,5%3,0) artırırken, enflasyonun hala yüksek seviyelerde olduğunu ve yükselmeye devam ettiğini vurguladı. Bankanın enflasyon hedeflemesinde kullandığı TÜFE'den değişen konut kredisi oranlarının arındırılmasıyla oluşturulan CPIF endeksinin aralıkta %10’un üzerine çıkması bankanın aldığı kararda etkili oldu. Meksika Merkez Bankası da politika faizini 50bps artırarak %11 seviyesine yükseltti. Küresel yavaşlama ve enerji fiyatlarında görülen aşağı yönlü baskının, hizmet enflasyonundaki yukarı yönlü seyir ve gıda enflasyonunda beklenenden daha düşük hızda gerçekleşen yıllık bazda düşüşün etkisiyle dengelendiği ifade edildi.
Merkez Bankalarının attığı adımların pariteler tarafında yansımaları görüldü. Meksika pesosu ABD doları karşısında gelişmekte olan ülke para birimleri içerisinde haftalık bazda tek pozitif getiri sağlayan para birimi oldu. G10 ülkeleri içerisinde ise İsveç kronu ABD doları karşısında haftalık bazda en güçlü para birimi olarak öne çıktı.
Rusya'nın mart ayında günlük petrol üretimini 500 bin varil azaltmayı planladığına ilişkin söylemler petrol fiyatlarındaki yükselişte etkili oluyor. Brent petrol varil fiyatı bültenin hazırlandığı sırada 86$/bbl seviyesinin üzerinde bulunuyordu. Politika faizlerinin piyasanın beklediğinden daha uzun süre yüksek seyredeceği öngörüsü Fed fonlama faizinde tepe noktanın hazirandan temmuza kaymasına yol açarken, emtia fiyatlarını da aşağı yönlü baskıladı. Altının ons fiyatı son bir ayın en düşük seviyesi olan 1862$/ons seviyesinde bulunuyor. Gümüşün ons fiyatı da kasım sonundan beri gördüğü en düşük seviyelerden bir miktar toparlayarak 22,1$/ons seviyelerinde seyrediyor. Gümüş dün günü 22,0$/ons’tan sonlandırmıştı.
ABD hisse senedi piyasaları hafta ortasından beri satıcılı seyrediyor. Fed’in bölgesel başkanları ve PPK üyelerinin verdiği demeçler, Başkan Powell’ın Salı günkü röportajından daha şahin bir tonda gelişerek piyasalardaki risk algısını bozdu. Yazının hazırlandığı saatlerde S&P500 ve Nasdaq Bileşik vadeli endeksleri haftalık bazda sırasıyla %2 ve %2,7 aşağıda bulunuyorlar.
Yurt içinde TÜFE bazlı Reel Efekti f Dövi z Kuru (REDK) ocak ayında 54,76’dan 56,99’a yükseldi. TUİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2022 sonuçlarına göre toplam nüfus bir önceki yıla göre 599 bin kişi artarak 85,28 milyona kişi oldu. Nüfusun ortanca yaşı ise 2021 yılında 33,1 iken, 2022 yılında 33,5'e yükseldi. Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, 2022 yılında %68,1 oldu. Hazine nakit dengesi ocakta 54,3 milyar TL, faiz dışı denge ise 34,4 milyar TL açık verdi. İhracat İklimi Endeksi, ocakta 1 puan artışla 49,5’e yükselerek dış talep koşullarındaki zayıflamanın hız kestiğine işaret etti. Veriler özellikle Almanya öncülüğünde en büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivitede toparlanmaya işaret ediyor. Geçtiğimiz hafta IMF Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nda da ekonomilerin kısa vadede daha olumlu performans sergilemesine bağlı olarak tahminler bir miktar yukarı güncellenmişti. İklim endeksi raporunda; Türk imalat sanayi ihracatçıları için talep iyileşmelerinin ana kaynağının Orta Doğu olmaya devam ettiği belirtildi.
Yurt içinde mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı aralıkta %10,3 ile kasıma göre sınırlı yükseldi. Sanayi üretim endeksi ise aralıkta mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık %1,6 artarken, takvim etkilerinden arındırılmış olarak yıllık %0,2 geriledi. Bu gerçekleşme sonrasında yılın son çeyreği bir önceki çeyreğe göre %2 artmış oldu.

Cari açıkta yükseliş sürüyor

Cari denge kasımda 3,7 milyar $ açık verdi. Dış açıktaki artışa karşın, hizmet gelirlerindeki olumlu performans cari açığı sınırlamaya devam ediyor. Yılın ilk 11 ayında birikimli açık 41,8 milyar $’a, 12 aylık birikimli açık ise 45,0 milyar $’a ulaştı. Aralık ayında dış ticaret dengesi 9,7 milyar $ açık verdi. Uluslararası emtia ve altın fiyatlarındaki yüksek seyir, zayıflayan dış talep kaynaklı dış açık artmaya devam ediyor. Hizmet gelirlerindeki olumlu seyre rağmen, dış açıktaki artış kaynaklı cari işlemler dengesinin aralık ayında 58 milyar $ açık vermesini ve yılın tamamında 47,7 milyar $ seviyesinde gerçekleşeceğinitahminediyoruz.

Enflasyonda düşüş eğilimi sürüyor

ABD’de enflasyon aylık bazda %0,1 azalırken, yıllık bazda artış %6,5 ile Ekim 2021’den beri en düşük seviyede gerçekleşti. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon ise aylık %0,3 arttı. Enerji fiyatlarındaki düşüş devam etti; fiyatlar kasımdaki aylık %1,6'lık düşüşün ardından aralık ayında %4,5 geriledi. Çekirdek TÜFE yıllık %5,7artarken, aralık 2021'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Çekirdek TÜFE'nin yaklaşık %40'ını oluşturan barınma fiyatlarındaki artışise devam etti ve aralıkta aylık %0,8 arttı. Barınma fiyatlarındaki yıllık artışise %7,5 oldu. Ocak ayı için piyasa beklentisi tüketici enflasyonunun aylık %0,5, yıllıkbazda ise%6,2artışgöstereceği yönünde.

İngiltere’de enflasyonda ivme kaybı görülüyor

İngiltere’de tüketici enflasyonu ekimde %11,1 ile 1981 yılı haziran ayından bu yana en yüksek seviyesini görmesinin ardından kademeli düşüş eğiliminde. Aralık ayında TÜFE yıllık %10,7'den %10,5'e geriledi. Çekirdek enflasyon %6,3 ile yatay seyretti. Yıllık bazdaki düşüşe en büyük katkı ulaştırma sektöründen geldi;bunda da son iki ayda yakıt fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. Hizmet sektöründe ise enflasyon %6,3’ten %6,8’e yükseldi. Giyim, ayakkabı ile eğlence ve kültür kategorileri dedüşüşe katkıda bulundu. Konaklama hizmetleri ile restoran ve kafelerdeki yükseliş ise yukarı yönlü katkı sağladı. Enflasyonun ocakta aylık %0,4 daralması ve yıllık enflasyonun ise %10,2’yegerilemesi bekleniyor.