HAFTALIK BÜLTEN - 13.05.2023

Piyasalar makro verilerin etkisini tartmaya çalışıyor

Geride bırakmakta olduğumuz hafta ABD tarafında TÜFE ve ÜFE verilerinin ön plana çıktığı, İngiltere’de ise Merkez Bankasının (BoE) politika faizini 25bps artırdığı, Çin’de ise dış ticaret verilerinde zayıflık sonrası enflasyonda görülen düşüşün de ekonomik aktivitede zayıflamaya işaret etmesiyle Çin borsalarında satıcılı seyrin tetiklendiğini gördük. Bunların yanında ABD’de borç tavanı görüşmelerine ilişkin belirsizliğin devam etmesi de geleceğe yönelik diğer bir risk olarak karşımızda duruyor. ABD haftalık işsizlik maaşı başvurularında görülen artışın piyasaları huzursuz ettiği, TÜFE ve ÜFE’nin ise Fed için 14 Haziran’daki PPK kararı öncesinde frene basmayı destekleyen gelişmeler olduğunu gördük.

Çin’in Shanghai Shenzhen CSI 300 Endeksi 10 Mart haftasındaki %4’lük düşüşün ardından haftalık %2 ile en sert düşüşünü yaşadı. Endekste haftalık bazda en kötü performansın haberleşme sektörü (%6,2), emtia (%3,15) ve zorunlu tüketim (%2,6) sektörlerinde gerçekleştiği görüldü. Yazının hazırlandığı sırada DXY’de görülen haftalık %1’lik artışın özellikle emtialar üzerinde baskı oluşturduğu görülürken, altının ons fiyatı bu baskıya rağmen haftayı yatay seyirle 2018$/ons’tan kapamaya hazırlanıyor. Gümüşte ise ekim ortasından beri en yüksek haftalık düşüş seviyelerindeyiz (-%6,120,09$/ons). Bakır fiyatlarında da küresel büyüme endişelerinin artmaya başladığı haftada şubat sonundan beri en sert haftalık (%3,7) düşüş yaşanıyor. Bakır aktif vadeli kontrat fiyatı CMX piyasasında 372,7$/lb seviyelerinde. Brent petrol vadeli kontratı da haftalık bazda yataya yakın seyirle %0,3 artış gösterdi ve 75,5$/bbl seviyesinde.

ABD’de bugün açıklanan Michigan Üniversitesi Tüketici Anketinde ise mayıs öncü verilerine göre eğilim endeksinin 63,5’ten 57,7’ye (beklenti 63), mevcut durum endeksinin 68,2’den 64,5’e (beklenti 67), beklenti endeksinin ise 60,5’ten 53,4’e (beklenti 60,8) gerilediği görüldü. Ayrıca 1 yıl sonrasına ilişkin enflasyon beklentisinin yıllık %4,6 seviyesinden %4,5’e gelerek enflasyon beklentisinde de aşağı yönlü seyrin devam ettiğine işaret etti. Uzun vadeli TÜFE endeksinin ise %3’ten %3,2’ye yükselmesi, Fed’in geleceğe yönelik beklentileri tam anlamıyla çıpalamayadığını sinyalliyor. Eğilim verilerindeki bozulması ise gelecek döneme ilişkin tüketici tarafında endişelerin sürdüğünü vurguluyor. Bu gelişmeler ABD borsasında açılışsonrası satış baskısı oluşturmuş durumda.

Yurt içinde Hazine nakit dengesi nisanda 159,1 milyar TL, faiz dışı denge ise 132,1 milyar TL açık verdi. Hazine 2022 nisanda ise sırasıyla 43,7 milyar TL ve 29,1 milyar TL açık vermişti. Giderler yıllık %78 ile gelirlerin (%34) üzerinde artış gösterdi. Faiz dışı giderler %78, faiz giderleri ise %77 arttı. İSO İhracat İklim Endeksi, ihracat ana pazarlarındaki toparlanmanın hız kazanmasının etkisiyle yükselmeye devam etti. 53,1 ile yaklaşık son bir yılın en yüksek seviyesine ulaşan endeks son 3 aydır eşikseviyenin üzerinde bulunuyor.

Sanayi üretimi endeksi (SÜE) martta deprem sonrası toparlandı. SÜE şubat ayında aylık %5,9 daraldıktan sonra martta aylık %5,5 arttı. Bu sonuçla 2 aylık birikimli düşüş (Şubat-Mart) %0,8 ile sınırlı kaldı. Sektörel veriler ise deprem bölgesinde yoğun faaliyette bulunulan ana metal, mineral maddeler, gıda ve tekstil sektörlerinde mart ayındaki toparlanmanın genele göre zayıf kaldığına işaret etti. İşsizlik oranı, deprem felaketi nedeniyle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerinin dahil edilmediği verilere göre martta mevsimsellikten arındırılmış %10,0 ile yatay seyretti. İşgücünün istihdam oranından aylık bazda 4 bin kişi daha fazla artması neticesinde işsizsayısında 4 bin kişi artış görüldü. Tamamlayıcı işsizlik göstergelerinden atıl işgücü oranı %23,4’ten %21,8’e geriledi. Genç işsizlik oranı ise martta mevsimsellikten arındırılmış olarak %20,1 seviyesinde bulunuyor.

Cari işlemler dengesi ise martta piyasa beklentilerinin altında 4,48 milyar $ açık verdi. 12 aylık birikimli cari açık bu sonuçla 55,3 milyar $’dan 54,2 milyar $’a düşerken, mevsimsellikten arındırılmış verilere göre cari işlemler açığında altın ve enerji ithalatındaki ivme kaybına bağlı olarak belirgin bir iyileştiği görüldü. Bu iki kalem hariç tutulduğunda iyileşme sınırlı kaldı.

Sanayi üretiminde ivmelenme bekleniyor

Çin’de sanayi üretimi, Ocak-Şubat dönemindeki yıllık %2,4 artışın ardından martta %3,9 yükseliş gösterdi. Aylık bazda ise sanayi üretimi martta %0,12 oldu. İmalat yıllık %4,2 artarken, yüksek teknolojili imalat %1,5 büyüdü. Kamu hizmetleri yıllık %5,2 arttı. Perakende satışlar ise, Ocak-Şubat dönemindeki %3,5'lik artıştan hızlanarak Mart'ta yıllık %10,6 arttı. Kentsel alanlarda perakende satışlar yıllık %10,7 artarken, kırsal kesimde %10 artış kaydetti. Mal grubunda harcamalar martta yıllık %9,1 arttı; yemek ve ikram harcamaları %26,3 artış gösterdi. Piyasa beklentisi sanayi üretiminin nisanda yıllık %10,8, perakende satışların ise %22 artış göstereceği yönünde.

ABD’de perakende satışlarda artış bekleniyor

ABD’de perakende satışlarda düşüş mart ayında da devam etti; perakende satışlar son beş ayın dördünde azaldı. Martta satışlar aylık bazda %0,6 geriledi. Aylık bazda en fazla düşüş görülen sektör %5,5 ile benzin istasyonları olurken, bu sektörü genel mağazalar, inşaat ve bahçe malzemeleri kalemleri izledi. Buna karşın, sağlık/kişisel bakım, spor malzemeleri gibi sınırlısayıda kalemde yükseliş görüldü. Otomobil ve benzin istasyonu satışları hariç çekirdek perakende satışlarda ise aylık bazda düşüş %0,3 oldu. Perakende satışların nisanda aylık bazda %0,7 artış göstermesi bekleniyor.

Enflasyon beklentilerinde yatay seyir görüldü

TCMB mart ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ne (PKA) göre; yıl sonu enflasyon beklentisi %37,72’den %37,77’ye sınırlı yükseldi. 12 ay sonrası enflasyon beklentisi %31,63’ten %31,02’ye, 24 ay sonrası ise %17,91’den %17,54’e geriledi. TCMB son Enflasyon Raporu’nda yıl sonu enflasyon tahminini %22,3’te sabit bıraktı. Enflasyon beklentileri merkez bankasının enflasyon raporunda sunduğu tahminlerin üzerinde seyrediyor. 2023 yılı büyüme %3,45’ten %3,51’e, cari açık beklentisi ise 35,98 milyar $’dan 37,75 milyar $’a yükseldi. Politika faizinde önümüzdeki 3 ayboyunca değişimbeklenmiyor.

Japonya’da enflasyonda artış bekleniyor

Japonya’da taze gıda hariç çekirdek enflasyonun martta yıllık artışı %3,1 ile yatay gerçekleşti. Manşet enflasyon ise %3,3'ten %3,2’ye geriledi. Enerji ve gıda hariç çekirdek TÜFE’deki yıllık artış ise %3,5’ten %3,8’e yükseldi. Mal grubu enflasyonunda yıllık artış %5,1'den %4,8’e geriledi. Hizmetler enflasyonunda ise %1,3'ten %1,5’e yükseldi. Yüksek üretici fiyatlarının gecikmeli etkilerinin kısa vadede tüketici enflasyonu üzerinde etkili olmaya devamedeceği, bununla birlikte hükümet desteği ve azalan küresel enflasyon baskılarının, yıl genelinde enflasyonun düşmesini sağlayacağı değerlendiriliyor. Taze gıda hariç enflasyonun nisanda yıllık %3,4 artmasıbekleniyor.

Üretici fiyat enflasyonunda ivme kaybı devam ediyor

Almanya’da üretici fiyat endeksi (ÜFE) son altı aydır aylık bazda daralma gösteriyor. ÜFE, martta aylık bazda %2,6azalırken, yıllık artış hızı ise %7,5ile Mayıs 2021’den bu yana en düşükseviyesine geriledi. Enerji fiyatları bir önceki yıla göre %6,8 arttı. Enerji fiyatlarındaki artışta doğalgaz (dağıtım) fiyat artışları etkili oldu; yıllık olarak %19,1 arttı. Dayanıksız tüketim malları fiyatları yıllık %15,4, aylık bazda %0,7 arttı. Gıda fiyatları ise yıllık %19,2 artış gösterdi. Ara malları fiyatları yıllık %4,7 artarken, bu artışta özellikle cam, seramik fiyatlarındaki artışlar etkili oldu. Nisan’da ÜFE’nin aylık bazda %0,5 daralması, yıllık bazda artışın%4,3’egerilemesi bekleniyor.