Haftalık Bülten 14 Eylül 2023

 

Altının onsfiyatının 60$ yükseldiği birhafta geride kalıyor…

 

• Geride bırakmakta olduğumuz haftada ABD’deÜretici ve Tüketici Fiyat Endeksi (ÜFE ve TÜFE) verileri ön plana çıkarken, Fed toplantı tutanakları da 20 Eylül’de alınan kararın detayları açısından önemli oldu. Euro Bölgesi (EB), Sentix Yatırımcı Güveni’nde görülen bozulmanın yanı sıra ECB’nin yayınladığı Tüketici Beklenti Anketi’nde enflasyonun seyrine yönelik yukarı yönlü güncellemenin etkisinde kaldı. Dün yayınlanan 13-14 Eylül PPK toplantı tutanakları ise son faiz artırımının altında yatan nedenler ve geleceğe yönelik beklentilerin şekillenmesi açısından faiz artırım beklentilerinin bir miktar yatışmasına yönelik mesaj içerdi. Diğer yandan, EB’de İnşaat Hariç Sanayi Üretimi Endeksi’nin (SÜE) yıllık bazda piyasa beklentilerinin altında kalması (-%5,1, beklenti: -%3,5, önceki: -%2,2), bölgedeki büyümeye dair endişeleri canlı tuttu. PMI verilerine göre EB’de eylül ayı İmalat Sanayi Endeksi (43,5) ağustosun (43,4) bir miktar altında kalmıştı.

 

• Almanya’da ise SÜE’nin ağustosta aylık düşüş eğiliminin hız kesmeye başladığı, TÜFE’nin ise son veriye göre yıllık düşüş eğilimini sürdürdüğü görüldü. İngiltere’de SÜE’nin ağustosta PMI imalat sanayi verisinin işaret ettiğine paralel olarak daralmayı sürdürdüğü, aylık ekonomik aktivitedeki (GSYİH) pozitifseyrin ise hizmetsektörü kaynaklı olduğugörüldü.

 

• Ortadoğu’daki jeopolitik gelişmeler eşliğinde başladığımız haftada öncelikle altın fiyatlarının güçlü yükselişine tanıklık ettik. Geçtiğimiz Cuma gününü 1833$/ons’tan sonlandıran değerli metal, yazının yayına hazırlandığı saatlerde 1897$/ons’tan işlem görüyor. Bu da haftalık %3,5’lik bir artışa tekabül ediyor. Benzer şekilde gümüş fiyatlarında da haftalık %3,3 artış görülürken, platin ve paladyum ise sırasıyla %0,5 ve %1,7 gerileyerek bu iki metalden olumsuz ayrışıyor. S&P GSCI sanayi metalleri endeksi de haftalık bazda %1 aşağıda bulunuyor. Dolar endeksinde görülen güçlenme emtialarda aşağı yönlü baskıya sebep olmaya devamediyor.

 

• Piyasalarda haftalık bazda pozitifseyirler görülürken bunda Fed ve ECB‘nin PPK tutanaklarında sergilediği ılımlı duruş da etkili oldu. Diğer yandan, enerji sektörü ve savunma sanayi hisselerine yönelik alımlar da endeksleri yukarıda tutan unsurlar oldu. ABD tarafında bugün ve haftaya önemli finansal sektör şirketlerinin 3Ç23 bilançoları açıklanmaya devam edecek. Dünkü kapanış itibariyle S&P500 ve Nasdaq Bileşik Endekslerinde haftalık getiriler sırasıyla %1 ve %1,1 seviyesinde bulunuyor. Hisse senetlerindeki olumlu seyre yönelik diğer bir unsur ise IMF’nin yayınlamış olduğu Dünya Ekonomik Görünüm Raporunda ABD’nin 2023 yılı GSYH büyüme tahminini %1,8’den %2,1’e revize edip sert iniş olasılığınınazaldığını vurgulaması oldu.

 

• Yurt içinde İstanbul Sanayi Odası (İSO) İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi ekimde aylık 0,1 puan gerileyerek 49,0’a geriledi. Endeks 2 aydır 50 eşik seviyesinin altında kalarak dış talepte yavaşlamaya işaret etti. Sanayi üretimi (SÜE), mevsim ve takvim etkilerindenarındırılmış aylık bazda öncü göstergelerle uyumlu şekilde %0,8 geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık artış oranı ise %3,1 oldu. Temmuz ve ağustos aylarındaki ortalama üretim seviyesinin ikinci çeyrek ortalamasına göre artışı ise %0,5’e geriledi. Veriler düşüşün sektörlerin genele yayıldığına ve SÜE’nin ana eğilimindeki yavaşlamanın manşet değere kıyasla daha kuvvetli olduğuna işaret ediyor

 

• İşsizlik oranı ağustosta mevsimsellikten arındırılmış 0,2 puan azalışla %9,2 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam yatay seyrederken, işsizlik oranındaki gerileme işgücüne katılımdaki 0,1 puanlık düşüşten kaynaklandı. Cari açık ağustosta mevsimsel etkilere bağlı olarak 0,62 milyar $ ile sınırlı kaldı. Böylece yılın ilk 8 ayında birikimli cari açık 43,1 milyar $ oldu. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre de cari açıkta ağustosta ayında bir miktar iyileşme görüldü, ancak yüksek seviyeler korunuyor. Ciro ve perakende satış hacim endeksleri ağustos ayında iç talepte düşüşe işaret etti. Perakende satış hacmi ağustosta aylık %4,7 azaldı. Aylık bazda ciro endeksleri sanayide %2,0, inşaatta %2,6, ticarette %1,9 ve hizmetlerde %4,6 arttı. Bu artışlar reel olarak aylık bazda daralmaya işaret ediyor. İnşaat maliyet endeksi ise ağustosta aylık bazda %4,6, yıllık bazda %66,5 artış gösterdi.

 

Ekonomik büyümede ivme kaybı bekleniyor

 

• Çin ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık bazda %6,3 büyüdü. Çeyreksel bazda ise ilk çeyrekteki %2,2 büyümenin ardından ikinci çeyrekte %0,8 artış gösterdi. Üçüncü çeyreğe ilişkin öncü verilerden imalat sanayi PMI endeksi daralma bölgesinde kalmaya devam ederken, hizmet PMI endeksinde ivme kaybı görüldü. Zayıf dış talep kaynaklı İhracat yıllık bazda düşüş eğilimini sürdürdü. İç talepteki yavaşlama kaynaklı ithalatta da azalış görülüyor. Çin otoriteleri ekonomiyi desteklemeye yönelik adımlar atmaya devam ediyorlar. Ekonominin 3. çeyrekte %4,5 büyümesi bekleniyor. IMF, son raporunda bu yıl sonu için Çin büyümetahminini %5,0’a revizeetti.

 

İngiltere’de enflasyonda kademeli düşüş devam ediyor

 

• İngiltere’de TÜFE ağustosta aylık bazda %0,3 artarken, yıllık artışise %6,8’den %6,7’ye geriledi; Şubat 2022’den bu yana en düşük seviye. Gıda ve enerji hariç çekirdek TÜFE’deki yıllık artış ise temmuzda %6,9 iken ağustosta %6,2 olarak gerçekleşti. TÜFE mal grubu yıllık %6,1'den %6,3'e sınırlı yükseldi. TÜFE hizmet grubu ise yıllık bazda %7,4'ten %6,8'e gerileyerek manşet endeksteki aşağı yönlü seyrin temel belirleyicisi oldu. Yıllık enflasyon oranındaki düşüşe en büyük katkı gıda ve alkolsüziçecekler, lokanta ve oteller, eğlence ve kültür ile mobilya ve ev eşyası kategorilerinden geldi. Eylül’de TÜFE’nin aylık bazda %0,5, yıllık bazda %6,5 artması bekleniyor.

 

Üretici fiyatları azalma eğiliminde

 

• Almanya’da üretici fiyat enflasyonu ağustosta aylık bazda %0,3 artış gösterdi. ÜFE yıllık bazda ise %12,6 azaldı; verinin toplanmaya başlandığı 1949 yılından bu yana en büyük düşüş gerçekleşti. Bu esas olarak bir önceki yılın yüksek bazından kaynaklandı; enerji fiyatlarındaki gerileme öne çıkarken ara malı fiyatlarındaki düşüşler de etkili oldu. Tüketim malları ve sermaye malları fiyat artışları yavaşlamaya devam etti. Enerji fiyatları yıllık olarak %31,9 azaldı. ÜFE’deki azalış eğiliminin devam etmesi bekleniyor; piyasa beklentisi ÜFE’nin eylülde aylık %0,4 artacağı, yıllık bazda ise %14,2 azalış göstereceği yönünde.

 

Enflasyon beklentilerinde yükseliş devam etti

 

• TCMB Eylül Piyasa Katılımcıları Anketi’ne (PKA) göre; katılımcılar enflasyon beklentilerini, tüm vadelerde yukarı yönlü güncellemeye devam etti. 2023 yıl sonu enflasyon beklentisi 7,76 puan artışla %67,22’ye yükseldi. 12 ay sonrası enflasyon beklentisi 2,9 puan artışla %44,9’a, 24 ay sonrası enflasyon beklentisi 1,3 puan artışla %23,87’ye çıktı. 5 yıl sonrası enflasyon beklentisi ise %10,4’ten %10,2’ye geriledi. 2023 yılı büyümebeklentisi %3,92’yeyükselirken, 2024 yılı beklentisi ise üst üste 4.ayda da gerileyerek %3,8’e geldi. 2023 yılı cari açık beklentisi ise 43,6 milyar $’dan 44,3 milyar $’a yükseldi.

 

Enflasyondaki yıllık artışın ivme kaybetmesi bekleniyor

 

• Japonya’da TÜFE’de (taze gıda hariç) ağustos ayında yıllık bazda artış %3,1 ile yatay gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış çekirdek TÜFE aylık bazda %0,3 arttı. Manşet TÜFE’deki yıllık artış ise %3,3'ten %3,2'ye geriledi. Mal grubu enflasyonu bir önceki aya göre yıllık %4,5'ten %4,2'ye gerilerken, hizmet fiyatları ise yıllık %2 ile sabit kaldı. Küresel enerji fiyatlarındaki artış enflasyon üzerinde baskı oluşturacak faktör. Japonya’da enflasyonun eylülde yıllık bazda %2,7 artış göstermesi bekleniyor.