HAFTALIK BÜLTEN - 18.02.2023

Enflasyona yönelik verilerin piyasalardaki seyri belirlediği bir hafta sonlanıyor

Geride bıraktığımız haftada yurt dışında ABD TÜFE, perakende satışlar ve ÜFE’ye ilişkin verilerin piyasalardaki seyre yön verdiği görülürken, Fed PPK üyelerinin makro ekonomik veriler sonrası demeçleri de fiyat gelişmelerinde etkili oldu. Diğer yandan Euro Bölgesi’ne (EB) ilişkin Avrupa Komisyonu tahminlerinde görülen iyileşme, büyüme verisinin 4Ç22’de çeyreksel bazda artması, İngiltere TÜFE’sinin yıllık bazda beklentilerin altında artması EB hisse senetlerini ABD’ye kıyasla görece üstünkıldı.
ABD’de enflasyona ilişkin makro ekonomik göstergelerde beklentilerin üzerinde kalınması Fed üyelerinden şahin demeçlerin gelmesine yol açarken, piyasalarda Fed’in politika faizlerini daha uzun süre yüksek seviyelerde tutabileceği algısı yarattı.
DXY’de özellikle TÜFE verisi ardından başlayan kazanımlar bugüne kadar sürerek endeksteki haftalık kazancı %1 seviyesine kadar yükseltti. Diğer yandan ABD tahvil getirileri de geçtiğimiz hafta Cuma günü özellikle Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi verilerinde önümüzdeki 1 yıllık dönemde enflasyona ilişkin beklentilerde görülen bozulmayla yükseliş göstermesinin ardından bu hafta da yükseldi. 2 yıllık tahvil getirileri haftalık bazda ~17bps artarak Kasım 2022 başından beri ilk kez %4,69’a yükseldi. 2022 yıl sonundan beri artış ise 26bps’e kadar yükseldi. 3 aylık bono getirilerindeki yıl sonuna göre artış ise 44bps seviyesinde. Uzun vadeli tarafta ise getirilerde daha sınırlı artışlargörüldü. DXY ve tahvil getirilerinde görülen artış sonrasında altında aşağı yönlü baskı devam etti. Altının ons fiyatındaki kayıplar haftalık bazda %2,2 seviyelerinde. Bu durum değerli metalin 2022 yıl sonundan beri getirisini ise neredeyse sıfırlamış durumda (1825$/ons). 2022 yıl sonuna göre en fazla değer kaybının görüldüğü paladyumda spotta kayıplar %17,9 seviyesinde (1471$/troy ons). Sanayi metalleri içerisinde ise nikel aktif kontrat fiyatlarında kayıplar yıl sonundan beri %11,8 seviyesine ulaştı (26489$/MT). Özellikle EB’nin ticarette uygulamaya koymayı planladığı yeni yasaya göre, 31 Aralık 2020 sonrasında orman bölgelerindeki ağaçların kesilmesi ardından buraların tarıma açılması ve yetiştirilen ürünlerin bölgeye ithalatına yönelik yasak gelmesinin de desteklediği kahve çekirdeği fiyatları DXY’deki değerlenmeye rağmen yıl sonuna göre %8 oranında değerli kalmaya devam ediyor.
Yurt içinde cari denge aralıkta 5,91 milyar $ açık verirken, 2022 yılının tamamındaki cari açık 48,8 milyar $ ile OVP tahmininin (47,3 milyar $) üzerinde gerçekleşti. Cari açığın yüksek seyrinde enerji ve altın kalemleri ana belirleyici olmayı sürdürdü. Altın ve enerji hariç cari dengenin 12 aylık birikimli fazlası ise 50,8 milyar $ seviyesinde. Net hata ve noksan kalemi yılın tamamında 24,2 milyar $ girişle yıllık cari açığın yaklaşık yarısını finanse etti. Perakende satış hacmi sabit fiyatlarla aralıkta aylık %4,8 artarken; gıda, içecek ve tütün satışları %1,9, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %5,5, otomotiv yakıtı satışları ise %6,9 yükseldi. Perakende ciro ise carifiyatlarla aralıkta aylık %3,3 arttı.
Merkezi yönetim bütçesi dengesi 2022 Ocak’ta 30,0 milyar TL fazla verirken 2023 Ocak ayında 32,2 milyar TL açık verdi. Bütçe harcamalarında personel giderleri ve cari transferlerdeki artışlar dikkat çekerken, vergi gelirlerindeki yıllık artış kurumlar vergisi haricinde genele yayıldı. Reel olarak vergi gelirleri bir önceki yıla göre %14, bir önceki aya göre ise %15 arttı. Bu görünüm, yurt içi talepte son dönemdeki artışın ocakta güçlendiğini gösteriyor. Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu (uzun+kısa) aralıkta 0,2 milyar $ artarak 160,1 milyar $ oldu. Konut fiyat endeksi ise aralıkta aylık %5,3 artarken, yıllık bazda artış %167,8 oldu. Reel olarak bakıldığında ise yıllık artış %58,7 seviyesinde. Konut satışları ocakta yıllık %10,6 artarken aylık bazda %53 geriledi. Mevsimsel olarak zayıf olan ocak aylarının 2018-2022 aylık düşüş hızı ortalaması ise %42,4. Kısa vadeli dış borç stoku (KVDBS) aralıkta 2021 yıl sonuna göre %22,1 oranında artışla 145,6 milyar $ olarak gerçekleşti. Bankalar kaynaklı KVDBS %22,3 artışla 60,1 milyar $’a, diğer sektörler KVDBS ise %19,7 artışla 52,6 milyar $’a yükseldi. TCMB Piyasa katılımcıları anketine (PKA) göre TÜFE ve cari yıl büyüme beklentileri bozuldu.

Ekonomik aktivitede toparlanma görülüyor

Euro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI endeksi ocakta 48,8 ile son 5 ayın en yüksek seviyesine yükselirken, hizmet endeksi ise beş ay sonra 50,8 ile eşik seviye üzerinde gerçekleşti. İmalat sanayi endeksinin 50 eşik seviyesinin altında kalmasında, düşüş hızı azalmakla birlikte üretim hacmi ve yeni siparişler alt kalemleri etkili oldu. Girdi fiyatları enflasyonu iseson 26 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşerek enflasyonist baskıların yumuşadığına işaret etti. Bölgede toparlanmanın şubat ayında da devam etmesi bekleniyor. İmalatsanayi beklenti endeksitahmini 49,4seviyesinde.

ABD’de beklenti endeksleri daralma bölgesinde

ABD’de imalat sanayi endeksinde ocakta sınırlı toparlanma görülmekle birlikte, endeks son üçaydır eşik seviye altında. Verideki zayıfseyirde; yeni siparişlerde görülen keskin düşüş, üretimde aralık ayına göre daralma ve stokları azaltmak yönündeki adımlar etkili oluyor. Üretim alt endeksi son üç aydır düşüş gösteriyor. Yeni siparişlerde de düşüş görülüyor. Hizmet sektöründe ise endeks temmuz ayından bu yana daralma bölgesinde. Şubat ayında her iki endekste sınırlıiyileşmebekleniyor;imalatsanayi endeksi ve hizmet endeksi tahminlerisırasıyla 47,0 ve46,9.

Endekslerde toparlanma ocakta devam etti

İktisadi Yönelim Anketi ve sektörel güven endeksi verileri; ocak ayında iç piyasada önemli bir toparlanma olduğuna işaret etti. Reel kesim güven endeksi (m.a.) ocakta 1,8 puan artışla 103,4’e yükseldi. RKGE alt endekslerinden; üretim hacmi ve istihdam beklentileri gerilerken, ihracat siparişlerindeki belirgin artış öne çıktı. Bunda da Euro Bölgesi ekonomisinde görülen toparlanma etkili oldu. İnşaat sektörü güven endeksi ılımlı artışını sürdürürken, hizmet ve perakende güven endeksleri bir miktar geriledi. Kapasite kullanım oranı (m.a.) ise 0,6 puan düşerek %75,8’e geriledi. Deprem felaketi nedeniyle güven endekslerindebir miktargerilemegörülebilir.

TCMB son toplantısında politika faizin isabit bıraktı

TCMB, ocak ayında toplantısında, politika faizini %9,0 ile sabit bıraktı. TCMB, karar metninde iç talepteki görece güçlü seyri öne çıkardı ve son dönemde sıklıkla atıfta bulunduğu dış talep kaynaklı yavaşlamanın iç taleple telafi edildiğini belirtmişti. Geçmişte kullanılan “enflasyon hedeflemesi rejimi tüm unsurlarıyla kararlılıkla uygulanacaktır” ifadesinin aynı şekilde Liralaşma Stratejisi’ne uyarlanmış olmasıyla, para politikası çerçevesinde kalıcı bir eksen değişikliği olduğu mesajı yinelenmiş oldu. Bugün açıklanan Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre politika faizinin sabit bırakılması bekleniyor. Bloomberg tahminlerinde ise 100 bps indirim bekleniyor.

Enflasyonda yükselişin devam etmesi bekleniyor

Japonya’da manşet ve gıda hariç TÜFE, aralık ayında yıllık olarak %4’er arttı. Manşet enflasyondaki artışta, özellikle tüketici fiyat endeksinin yaklaşık %31'ini oluşturan gıda ve yakıt fiyatlarındaki artış etkili oldu. Enerji ve taze gıdayı içermeyen çekirdek TÜFE iseyıllık %3 arttı. Yüksek üretici fiyatlarının gecikmeli etkilerinin kısa vadede tüketici enflasyonu üzerinde etkili olmaya devam etmesi bekleniyor. Bununla birlikte hükümet desteği ve azalan küresel enflasyon baskılarının, yıl genelinde enflasyonun düşmesini sağlayacağı değerlendiriliyor. Tüketici enflasyonunun (gıda hariç) ocakta yıllık %4,2 artması bekleniyor.