HAFTALIK BÜLTEN - 18.03.2023

Piyasalar bankacılık sistemlerinin likidite risklerini fiyatlamaya çalışıyor

Geride bırakmakta olduğumuz haftaya, geçtiğimiz hafta piyasalar üzerinde lik idite riski yüzünden satış baskısını tetikleyen Silicon Valley Bank ve Signature Bank’a el koyulması ve mevduat sahiplerinin etk ilenmemesi adına alınan tedbirlerin yarattığı rahatlama ile başladık. A BD’de bölgesel bankalara ilişkin riskler Firs t Republic Bank ile devam ederken, 11 büyük bankadan (BofA, Citi, JPM, WFC, vs.) gelen 30mlr $’lık sigortasız mevduat yardımıyla piyasalarda risk iştahı tekrar düzeldi. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) kısa vadeli faiz oranlarını piyasa beklentilerine paralel 50 bps artırmasının yanısıra Euro Bölgesi (EB) bankala rının likidite anlamında güçlü ve ECB’nin para politikası araçları konusunda Fed’e göre daha fazla opsiyona sahip olduğunu vurgulaması da piyasaları raha tlatan diğer bir unsu r oldu. Öte yandan bugün Credit Suisse ile UBS’in birleşeceğine yönelik haberle rin iki banka tarafından yalanlanm ası piyasalarda satış baskısı yaratan unsur olarak ön plana çıkıyor.
ABD’de TÜFE ve çekirdek TÜFE’nin piyasa beklentileri dahilinde gerçekleşmesine ilaveten ÜFE ve çekirdek ÜFE’nin beklentilerin altında kalması, Fed’in sürdürmekte olduğu para politikasına ilişkin şuba t başında aldığı faiz artırım hızını 50bps’ten 25bps’e düşürme kararını doğruladı. Bunun yanında işsizlik maaşı başvurularının tekrar 200 bin kişinin altına ge rilemesi ve konut sektörü verilerinde şubat ayında bir önceki aya göre toparlanma görülmesi ekonomik aktivitede bozulma endişelerini öteledi.
Bankacılık sektörüne ilişkin küresel ölçekte çıkan haberler (A BD’de SVB, SB ve FRB, Avrupa’da Credit Suisse) güvenli liman ola rak nitelendirilen altına talebin artmasına sebep oldu. Altın yazının hazırladığısırada ons bazında hafta lık %3,4 artışla 1.932$/ons seviyesinde bulunuyor. Çin’in pandemi sonrası ekonomik açılmayı ve konut sektörünü desteklemek adına zorunlu karşılık oranla rında 300bps indirime gitmesi ile kredi kanallarını açık tutmaya çalışması da geçtiğimiz hafta haftalık bazda %4 gerileyen Çin’ in Shanghai Shenzhen 300 endeksinin bu haftayı %0,2 haftalık düşüşle 3959’ten kapamasını sağladı. EB’nin Eurostoxx 600 endeksi ise geçen haftaki %2,3’lük düşüşün ardından bugün de hafta lık bazda %2,7 ekside görünüyor. Satışların daha çok finans sektörü kaynaklı alışların ise BT sektörü kaynaklı olması ise piyasalarda yakın dönemde faiz indirimine yönelik beklentilerin arttığının sinyali olabilir. ECB’nin OIS piyasasında faizleri temmuza kadar 25bps daha artırması fiyatlanırken politika faizlerinde tepe nokta da öne çekilmiş durumda.
Yurt içinde cari denge ocakta mevsimsellikten arındırılmış olarak belirgin şekilde bozularak 9,85mlr $ açık verdi. Aylık bazda rekor seviyede bulunan ca ri açığın bundan önceki en yüksek değeri Mart 2011’de 9,4mlr $ idi. Veride rekorseviyeye yükselen altın ithalatı ana belirleyici olurken, yüksek enerji ithalatının cari denge üzerindeki olumsuz etkisi sürdü. Seyahat gelirleri 2,9mlr $ seviyesinde gerçekleşirken, finansman tarafında ocakta 642 milyon $ giriş vardı. Net hata ve noksan 119mn $, rezervler 9,3mlr $ azaldı.
Perakende satış hacmi sabit fiyatlarla ocakta yıllık %33,9 yükselirken; gıda, içecek ve tütün satışları %24,4, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %42,4, otomotiv yakıtı satışları ise %23,6 artış gösterdi. Perakende satışla r aylık bazda ise %5,4 arttı. Ocakya aylık sanayi sektörü ciro endeksi %5,8, inşaat ciro endeksi %8,5, ticaret ciro endeksi %9,8, hizmet ciro endeksi ise %8,9 artış kaydetti. Özetle, ocak ayında veriler deprem öncesinde yurt içi talep kaynaklı güçlü ekonomik aktiviteye işaret etti.
Yurt içinde merkezi yönetim bütçe dengesi, şubatta 170,6mlr T L açık verdi; 2022 aynı döneminde bütçe dengesi 69,7mlr TL fazla vermişti. Bütçede yıllık bazdaki bu açılmada kurumlar vergisi tahsila tına ilişkin mevzuat değişikliği kaynaklısert düşüş (78 mlr TL) ile geçen sene gerçekleşen TCMB kar transferinin (49,3 mlr TL) henüz gerçekleşmemesi başrol oynadı. Ayrıca, deprem bölgesine yapılan harcamalar, deprem bölgesinden tahsil edilen vergide düşüş, yükselen faiz harcamaları ve artan cari transferler de dengedeki bozulmaya katkı verdi.
Konut satışları şubatta yıllık %18 azalarak 80 bin seviyesine geriledi. Yabancılara yapılan konut satışları da %27,0 azala rak 3,350 oldu. Konut fiyat endeksi ise ocak ayında aylık %6,9 artarken, yıllık bazda artış %153,1 oldu. Reel olarak ise yıllık artış %59,1 seviyesinde.
TCMB mart ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre; enflasyon beklentileri 24 ay sonrası haricindeki tüm vadelerde yükselmeye devam etti. Döviz kuru beklentisindeki değişim ve geçmiş tahmin hata larındakisapmanın ötesindeki bu artışı, ana eğilim beklentisinde ilave bozulma olarak yorumluyoruz.

Almanya’da üretici fiyatlarında düşüş görülüyor ama hala yüksek

Almanya’da üretici fiyat endeksi (ÜFE) enerji fiyatlarındaki düşüş kaynaklı son dört aydır aylık bazda azalıyor. ÜFE, ocakta aylık %1,2 azalırken, yıllık artış ise %17,8 ile Eylül 2021’den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Enerji fiyatları ocakta aylık bazda %5,6 gerilerken, yıllık bazda ise %32,2 arttı. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artış temel olarak gıda kaleminden kaynaklandı; gıda fiyatlarında yıllık artış %23,4 oldu. Ara malları fiyatları yıllık %10 artarken, bu artışta özellikle cam, seramik fiyatlarındaki artışlar etkili oldu. Şubatta aylık bazda %1,4 daralma, yıllık bazdaise artışın %14’e gerilemesibekleniyor.

Enflasyonda ivme kaybı görülüyor;ancak halen yüksek seviyede

İngiltere’de tüketici enflasyonu ocakta %10,5’ten %10,1’e geriledi; TÜFE ekimde %11,1 ile 1981 yılı Haziran ayından bu yana en yüksek seviyesini görmesinin ardından kademeli düşüş gösteriyor. Yıllık enflasyondaki gerilemenin 0,4 puanı ulaştırma sektöründen geldi. Özellikle hizmetsektöründe kayda değer yavaşlama görüldü; yıllık artış aralıkta %6,8 iken ocakta %6,0 olarak gerçekleşti. Gıda ve enerji hariç yıllık çekirdek enflasyon ise %6,3’ten %5,8 ile son yedi ayın en düşük seviyesine geriledi. Çekirdek enflasyon BoE'nin 2023 ortası için tahmin ettiği %5,7 oranın biraz üzerinde. Şubatta enflasyonun aylık %0,5 artması, yıllık enflasyonun%9,8’e gerilemesibekleniyor.

Fed’den 25 baz puanlık faiz artırımı bekleniyor

Fed, son toplantısında politika faizini beklentilere paralel olarak 25 baz puan artırarak %4,50-%4,75 bandına çekti. Metinde, son göstergelerin, harcama ve üretimde ılımlı bir büyümeye işaret ettiği belirtildi. İstihdam kazanımlarının güçlü, işsizlik oranının düşük seviyelerde kalmaya devam ettiği; enflasyonun salgınla ilgili arz ve talep dengesizlikleri, enflasyonda düşüş görülmekle birlikte halen yüksek olduğu belirtildi. Son dönemde yaşanan banka iflaslarının ardından Fed toplantısında yapılacak açıklamalar takip edilecek. Fed’in bu toplantısında da faiz oranlarını 25 baz puan artırması bekleniyor.Ayrıca Fed makroprojeksiyonlarını da yayınlayacak.

TCMB’nin politika faizinisabit tutması bekleniyor

TCMB politika faizini şubat toplantısında 50 bps indirerek %8,5’e çekerken, geleceğe dönük yönlendirmeyle ilave indirim yapılmayacağı mesajı verdi. TCMB, iç talep kaynaklı güçlenen büyüme eğiliminin depremöncesi dönemdesürdüğünü hatırlatırken, depremin ekonomiye olumsuz etkilerinin kısa vadeyle sınırlı kalacağını, orta vadedeise kalıcı bir etki beklemediğini belirtti. TCMB, kredilerin büyüme hızı ve amacına uygun olarak kullanımına ilişkin yakın takibin devam ettiğini vurgulamayı sürdürdü. TCMB’nin bu ay gerçekleştireceğitoplantıda politika faizinisabittutması bekleniyor.

Hizmet sektöründe toparlanma belirgin..

Euro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI beklenti endeksi şubatta 48,5 seviyesinde gerçekleşti. Endekste kademeli toparlanma görülmekle birlikte, temmuzdan bu yana eşik seviyenin altında. Artan talep, tedarik zincirlerinde iyileşme endeksteki toparlanmada etkili oldu. Hizmet tarafında ise endeks son iki aydır eşik seviyenin üzerinde ve şubatta 52,7 ile hazirandan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. İş güveninde geçen yılın sonlarında görülen düşük seviyelerden toparlanma gözleniyor. Güvendeki bu yükseliş, hem imalat hem de hizmet sektörlerinde üretim artışınısağladı. Martta öncü veriye göre imalat sanayi endeksinin 48,9, hizmet endeksinin 52,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.