HAFTALIK BÜLTEN - 22.07.2023

Piyasalarda haftakarışık birseyirle sonlanmaeğiliminde…

Fed, ECB ve BoJ’un haftaya gerçekleşecek PPK toplantıları öncesinde piyasalarda olası söylemler ve faiz artırım beklentilerine yönelik makro veriler takip edildi. Bilanço sezonunun başlaması ve AI (akıllı zeka) üzerine yoğunlaşan hisse senedi eğilimleri de borsalara yön veren diğer unsurlar oldu. İngiltere’de hem manşet hem deçekirdek TÜFE’nin yıllık bazda piyasa beklentilerinin ve mayıs ayının altında gelmesi tahvil piyasası genelinde alımları tetikletirken, ABD’de dün gelen işsizlik maaşı başvuruları verisindeki güçlü seyir Fed’in Temmuz PPK toplantısı sonrası atacağı adımlarda şahin görüşlü üyelerin enflasyona karşı tutumlarını destekler nitelikteydi. Enflasyonist etkilerin zayıflayacağına yönelik haber ve beklentiler hafta ortasına kadar emtiaları desteklerken dünkü ABD makro verilerinin piyasayı bir miktar bozduğunu söyleyebiliriz.

İngiltere’de hafta içerisinde TÜFE’nin yıllık %7,9, çekirdek TÜFE’nin ise %6,9’a gerilemesinin ardından bugün de perakende satışların hem manşet hem de akaryakıt hariç aylık değişiminin piyasa beklentisi üzerinde kalması (sırasıyla - %1,0 ve +%0,8) haziranda petrol fiyatlarında görülen düşüş haricinde ekonomik gidişatın iyi olduğu algısını güçlendirdi. Temmuz ayı tüketici güven endeksindeki gerileme ise temmuza yönelikekonomik aktivite beklentilerini kısıtlıyor. İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) 2 hafta sonra gerçekleşecek toplantısı öncesinde piyasalar tarafından yıl sonuna kadar 3 ilâ 4 arasında faiz artırımı gerçekleştirmesi bekleniyor. Fed’in yıl sonuna kadar 1 ilâ 2 arası faiz artırması beklentisi hakim. Euro Bölgesi (EB) çekirdek TÜFE nihai verisinin haziran için yıllık bazda %5,4’ten %5,5’e revize edilmesi (mayıs: %5,3) bölge genelinde enflasyonla mücadelenin çetin bir süreç olacağı algısının korunmasına neden olurken, Almanya’da ÜFE’ nin haziranda yıllık bazda %0,1’e gerilemesi (mayıs: %1) geleceğe yönelik enflasyon beklentilerinde bir miktar yumuşamaya sebep oldu. Bu veriler ışığında, EURUSD ve GBPUSD’de geçtiğimiz haftalarda kaydedilen seviyelerin bir miktar altına gelindi. Yazının yayına hazırlandığı saatlerde geçtiğimiz hafta haftalık bazda sırasıyla %2,4 ve %2,0 artan EURUSD ve GBPUSD’nin bu hafta%0,9 ve%1,9 azaldığı görülüyor.

Yine geçen hafta ABD manşet ve çekirdek TÜFE verilerinin yıllık bazda sırasıyla %3,0 ve %4,8’e gerilemesinin verdiği pozitif hava ile haftalık bazda sırasıyla 18,0 ve 22,9 bps düşen 2 ve 10 yıllık tahvil getirileri bu hafta 8,5 ve 1,5bps artışla %4,85 ve %3,85 seviyelerindeler. 10 ve 2 yıllık tahvil getirileri arasındaki fark ise geçen hafta Cuma günkü -93bps’ten -100bps’e geldi. Benzer şekilde 10 yıl ve 3 aylık tahvil getirileri farkı da -152bps’ten -153bps’e geriledi. Piyasalarda görülen bu seyir son dönemlerde gerilemekle birlikte resesyon riskinin hala canlı olduğunu gösteriyor.

Yurt içinde merkezi yönetim bütçe dengesi haziranda 219,6 milyar TL ile rekor açık verdi. Faiz dışı açık 182,3 milyar TL oldu. Bu sonuçla bütçe açığı yılın ilk yarısında 483,2 milyar TL, 12 aylık birikimli olarak ise 716 milyar TL’ye geldi. Merkezi yönetim bütçe gelirleri, haziranda vergi gelirlerindeki artışın da etkisiyle yıllık %48,2 artarak 268,2 milyar TL oldu. Merkezi yönetim bütçe harcamaları ise özellikle cari transferler ve personel giderleri kalemleri kaynaklı yıllık %130 artarak 487,9 milyar TL oldu. Kısa vadeli dış borç stoku, mayısta aylık bazda %10,2 artışla 165,6 milyar $ olarak gerçekleşti. Geçen yıl mayısta 132,6 milyar $ olan verideki yıllıkartış oranı ise %24,9 oldu. Kısa vadeli dış borç stoku içerisinde bankalar aylık %2,8 gerileyerek 64,9 milyar $ olurken, diğersektörlerde ise aylık %1,8 artış görüldü: 56,3 milyar $. Konut fiyat endeksi mayısta aylık %3,6, yıllık bazda %103,6 artış gösterdi. Reel olarakartışise%45,0 seviyesinde.

TCMB ise politika faizini, piyasa beklentilerinin altında kalarak 250 baz puan artışla %17,50’ye yükseltti. TCMB parasal sıkılaştırma sürecine kademeli şekilde devam edeceğine dair mesajını yineledi. Metinde, sıkılaştırma adımları kapsamında faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararlarının alındığı belirtildi. Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre; KKM hesapları için zorunlu karşılık tesis etme yükümlülüğütümvadeler için %15olarak belirlendi.

İmalat sanayiinde zayıf seyir devam ediyor.

Euro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI endeksi haziranda 43,4 ile son 37 ayın en düşüğünde gerçekleşti. Endeks son 12 aydır eşik seviyenin altında. Yeni siparişlerde düşüşün hızlandığı görüldü. İstihdam endeksi Ocak 2021'den bu yana ilk kez gerilerken, iş dünyası güveni de yedi ayın en düşük seviyesinde. Teslimatsüreleri ise normalleşmeye devam etti. Hizmet sektöründe bir miktar ivme kaybı görüldü; endeks haziranda 55,1’den 52,0’a son 5 ayın en düşük seviyesine geriledi. Bununla birlikte endeks sene başından bu yana genişleme bölgesinde. Bunun neticesinde bileşik PMI endeksi haziranda nihai veriye göre 49,9 ile 2022 sonundan bu yanaen düşük seviyede gerçekleşti.

Endeksler iç talep kaynaklı toparlanmanın sürdüğüne işaretediyor.

Reel kesim güven endeksi, haziranda mevsimsellikten arındırılmış olarak 0,6 puan artışla 105,7 seviyesinde gerçekleşirken, çeyreksel bazda da 2022 yılı ikinci çeyreğinden bu yana en yüksek değerine ulaştı. Haziran ayında hizmet ve perakende sektörü güveni artarken, inşaat sektörlü güven endeksi geriledi. KKO’da toparlanma devam etti; haziranda bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %76,6 değerini aldı ve tarihsel ortalamalarının üzerine çıktı. Böylelikle, KKO yılın 2. çeyreğinde deprem nedeniyle oluşan bazın da etkisiyle artarak 2022 yılıson çeyrek ortalamasını yakaladı. Tüketici güven endeksinde temmuzda birmiktar gerileme görüldü; benzer eğilim son dönemde kurdaki gelişmeler, makro önlemler kaynaklı reelkesimendekslerinde de görülebilir.

Fed’den 25 bps faiz artırımı bekleniyor

Fed haziran toplantısında politika faizini %5,0-5,25 aralığında sabit tuttu. Fed projeksiyonlarında ; büyüme tahminini 2023 yılı için %0,4’ten %1,0’a, 2024 yılı için ise %1,2'den %1,1'e, çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) beklentisini 2023 için %3,6’dan %3,9’a revize ederken, 2024 tahminini %2,6’da sabit bıraktı. 2023 için ortalama faiz beklentisini %5,1’den %5,6’ya yükseltti. Metinde, son göstergelerin, ekonomik aktivitede ılımlı büyümenin devam ettiği, işgücü piyasasının güçlü seyrettiği, işsizlik oranının düşük olduğu, enflasyonun yüksek kalmaya devam ettiği belirtildi. Son açıklanan verilerişgücü piyasasında güçlü seyrin devam ettiğine işaret ediyor.

ECB’nin faiz artırımlarına devametmesi bekleniyor

ECB haziran toplantısında kısa vadeli faiz oranlarını 25 baz puan artırdı. ECB, 2023 yılı ortalama enflasyon tahminini %5,4, 2024 yılı için %3,0 ve 2025 yılında %2,2 olarak revize etti. Çekirdek enflasyonun ise aynı dönemde ortalamalarının sırasıyla %5,1, %3,0 ve %2,3 olması bekleniyor. Büyüme tahminleri ise hafif aşağı yönlü güncellendi; 2023 için %1,0’dan %0,9’a revize edildi. Varlık Alım Programını (APP) Temmuz 2023 itibarıyla sonlandırma kararı alındı. ECB veriye dayalı karar verme sürecine önümüzdeki dönemde de devam edecekken enflasyonda %2 hedefine ulaşmak için gerekli olan sıkı finansal duruşu sergilemeyi sürdürecek. ECB’nin Temmuz toplantısında da kısa vadeli faiz oranlarını 25 bps artırması bekleniyor.

Haziranda dış ticaret açığı daraldı

Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan geçici dış ticaret istatistiklerine göre, dış ticaret açığı haziran ayında 5,4 milyar $ seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllıklandırılmış dış açık 122,2 milyar $’dan 119,4 milyar $’a geriledi. İhracat yıllık bazda %10,5 azalışla 20,9 milyar $’a, ithalat ise %16,8 düşüşle 26,3 milyar $’a geriledi. Altın ve enerji ithalatı geçtiğimiz aya kıyasla gerilerken, düşüşün ana kaynağı altın ve enerji hariç ithalattaki yavaşlama oldu. Enerji ithalatı haziranda yıllık %45 azalışla 4,4 milyar $ seviyesinde gerçekleşti.