Haftalık Bülten 23 Eylül 2023

Merkez Bankalarının kararlarının etkilerinin gözlendiğihafta geride kalıyor

Geride bırakmakta olduğumuz haftada merkez bankalarının para politikası kurulu toplantıları ve alınan kararların finansal piyasalara yansımalarını gözlemledik. Diğer yandan İngiltere’de TÜFE, ABD’de konut ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları verileri piyasanın diğer dikkat ettiği göstergeler arasında yer aldı. Bu verilerin haricinde bugün açıklanan eylül ayı öncü PMI verileri de piyasaların yön bulmaarayışında satış yönlübaskıların artmasına yol açtı.

Fed, Çarşamba günkü PPK toplantısı neticesinde politika faizini değiştirmezken (%5,25-%5,50), projeksiyon setinde yaptığı güncellemeler piyasadaki şahin duruş algısını kuvvetlendirerek hisse senetleri üzerinde satış baskısı oluşturdu. 2023 yılı GSYH tahmini yukarı yönlü revize edilirken, işsizlik oranının aşağı, manşet enflasyonun hafif yukarı güncellenmesi ABD ekonomisinin Fed’in beklediğinden güçlü hareket ettiğini gösterdi. Öte yandan, bu gelişmelerin 2024 yılını da etkilemesi politika faizi patikasının 2024-2025 yılları için önceki öngörünün 50bps yukarısına kaymasına sebep oldu. ABD piyasaları açılmadan önce dünkü kapanışa göre S&P500 ve Nasdaq Bileşik endeksleri üst üste 3. haftayı da negatif kapatmaya hazırlanıyor. Endeksler haftalık bazda sırasıyla %2,7 ve %3,5 aşağıdalar.

İngiltere’de manşet TÜFE’nin ağustosta yıllık bazda piyasa ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) tahmini ile önceki ayın altında %6,7 olarak gerçekleşmesinin ardından, BoE’nin de PPK sonrası politika faizini sabit bırakması ve büyümede sınırlı artış öngörmesi GBPUSD’deki değer kaybını tetikledi. Yazının yayına hazırlandığı sırada son 3 günün her birinde %0,4 değer kaybeden GBPUSD paritesi haftalık bazda ise %1,1 aşağıda bulunuyor. Bugünkü değer kaybının devamına neden olan diğer bir etmen ise İngiltere eylül ayı öncü Bileşik ve Hizmet PMI verilerinin 32 ayın en düşük seviyelerine gelmesi oldu. İmalat sanayi PMI endeksi ise 2 ayın yükseğinde, ancak 50 eşik seviyesinin altında bulunuyor. Bu durum da İngiltere ekonomik aktivitesinin 3. çeyrekte BoE’nin de işaret ettiği üzere sınırlı büyüyeceği öngörüsünü doğrularnitelikte. Japonya’da TÜFE’nin yıllık bazda piyasa beklentilerinin üzerinde artmasına rağmen temmuz ayının altında seyretmesi ve Japonya Merkez Bankası BoJ’un politika faizinde değişikliğe gitmemesinin yanında Başkan Ueda’nın güvercin tonu USDYEN paritesinde yukarı yönlü etkiye sebep oldu. Japonya’da iç talebin zayıf kaldığı görülürken, istihdam ve gelir artışındaki ılımlı seyir vurgusunun da kararında etkisi olduğu görüldü. Öte yandan ithalat fiyatları kaynaklı maliyet baskısının TÜFE üzerindeki geçişkenliğinin zamanla kaybolması ile birlikte halihazırda yıllık %3’ler seviyesinde olan TÜFE’nin artış hızında yavaşlama gerçekleşeceği öngörülüyor (dezenflasyon). USDJPY paritesi ise yazının hazırlandığı sırada haftalık bazda %0,3 artıda bulunuyor.

Yurt içinde konut fiyat endeksi temmuzda aylık %7,3 artarken, yıllık %94,7 yükseldi. Reel artış %31,2 olarak gerçekleşti. Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi eylülde aylık %18,16 artarak 69,53 seviyesinde gerçekleşti. Endeks haziran ayından bu yana düşüş gösteriyordu. Tüketici güven endeksi eylülde mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık 3,5 puan artışla 71,5 seviyesine geldi. Endeks alt kalemlerinden genel ekonomik duruma ilişkin beklenti son iki ayda belirgin düşüşünün ardından eylülde sınırlı geriledi. Üç aydır gerileyen hanenin maddi durum beklentisi ise artış kaydetti.

TCMB, politika faizini beklentilerle uyumlu olarak 500bps artışla %30’a yükseltti. Metinde yıl sonu enflasyonuna dair “tahmin bandının üst sınırına (%62) yakın seyir” iletişimi korundu. Ayrıca “Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonu 2024 yılında Rapor’daki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlıdır” ifadesiyle 2024 sonu tahmin hedefine yönelik taahhüt güçlendirildi. %33 düzeyindeki 2024 yıl sonu enflasyon tahmini dikkate alındığında, politika faizinin ilk etapta %35 düzeyine yükseltilebileceği anlaşılıyor. Enflasyon beklentilerinin ve enflasyon eğiliminin seyri politika faizinin tepe noktası açısından belirleyici olacak.

Güven endekslerinde bozulma devam etti

Reel kesim güven endeksi (m.a.) ağustosta aylık 0,3 puan azalışla 104,6 seviyesinde gerçekleşse de, imalat sanayiinde iyimserlik tarihsel ortalamalarının üzerinde kalmaya devam etti. Hizmet sektörü güven endeksi bu yıl en düşük seviyeye indi. İnşaat sektörü güven endeksindeki düşüş eğilimi devam etti. Perakende sektörü güven endeksi de bir önceki aya göre geriledi. Kapasite kullanım oranı (KKO) mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık 1,2 puan azalışla %75,7’ye geriledi. Tüketici güven endeksi (m.a.) eylül ayında 3,5 puan artışla 71,5’e yükseldi. Benzer eğilim güven endekslerinde de görülebilir

PCE’nin yıllık bazda bir miktar artması bekleniyor

Kişisel tüketim harcamaları enflasyonu (PCE) son iki aydır aylık bazda %0,2 artış gösterdi. Yıllık bazda artış ise %3,3 seviyesinde gerçekleşti. Mal fiyatları temmuzda aylık %0,3 azaldı. Gıda fiyatları ise temmuz ayında %0,2 arttı. Hizmet fiyatlarında aylık bazda artış sürüyor; hazirandaki %0,3'lük artışın ardından temmuzda %0,4 artış kaydetti. Gıda ve enerji hariç PCE’deki yıllık artış ise %4,1’den %4,2’ye yükseldi. Fed son toplantısında 2023 manşet PCE tahminini %3,2’den %3,3’e, çekirdek veriyi ise %3,9’dan %3,7’ye revize etti. Ağustos ayı için piyasa beklentisi ise aylık bazda %0,5, yıllık bazda %3,5 artış göstereceği yönünde. Powell konuşmasında ağustos için PCE’nin yıllık bazda %3,4, çekirdek PCE’nin ise %3,9 seviyesinde gerçekleşmesininbeklendiğini açıkladı.

Euro Bölgesi’nde enflasyonda kademeli düşüş görülüyor

Euro Bölgesi‘nde yıllık TÜFE artışı %5,3’ten %5,2'ye geriledi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış fiyatlar aylık bazda %0,4'lük artışın ardından %0,3 arttı. Enerji fiyatları temmuz ayındaki yıllık %6,1'lik düşüşün ardından ağustosta %3,3 geriledi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon temmuzda %5,5 iken %5,3 seviyesinde gerçekleşti. Hizmet enflasyonu yıllık %5,6 seviyesinden %5,5'e, mal grubu enflasyonu ise %5 seviyesinden %4,7'ye geriledi. ECB son toplantısında yıl sonu enflasyon tahminini %5,4'ten %5,6'ya yükseltti. Eylül ayına ilişkin (öncü veri) piyasa beklentisi enflasyonda yıllık artışın %4,5’egerileyeceği yönünde.

Dış ticaret açığı gerilemekle birlikte yüksek seyrini koruyor

Ticaret Bakanlığı geçici istatistiklerine göre, dış ticaret dengesi ağustosta 8,9 milyar $ açık verirken, 12 aylık birikimli açık ise 118,4 milyar $’a geriledi. İhracat ağustos ayında yıllık bazda %1,6 artışla 21,6 milyar $, ithalat ise %6,3 azalışla 30,5 milyar $ olarak gerçekleşti. Altın ithalatı yüksek seviyelerdeseyretmeye devam etti. Enerji ithalatı yıllık bazda gerilemekle birlikte, aylık bazda petrol fiyatlarının 85$’a yükselmesinin etkisiyle mevsimsellikten arındırılmış olarak %3,5 arttı. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre dış ticaret dengesi aylık bazda ise çekirdek ithalattaki yavaşlamayla bir miktariyileşti.

İmalat sanayi endeksinin eşik seviyeye çıkması bekleniyor

Çin’de imalat sanayiinde kademeli toparlanma görülürken, hizmet sektöründe ise toparlanmanın ivme kaybettiği görülüyor. İmalat sanayi PMI endeksi temmuz ayındaki 49,3 seviyesinden ağustosta 49,7'ye yükselmekle birlikte, endeks son beş aydır 50 eşik seviyesinin altında. Alt endekslerden; üretim bir önceki ayki 50,2 seviyesinden 51,9'a, yeni siparişler 49,5’ten 50,2'ye yükseldi. Yeni ihracat siparişleri zayıf dış talep kaynaklı eşik seviye altında kaldı. Hizmet PMI endeksinde gerileme sürmekle birlikte endeks 51,0 ile eşik seviyenin üzerinde. Sektörde yeni siparişler üst üste dördüncü ayda daralma bölgesinde kaldı. İmalat endeksinin eylülde 50,2, hizmet sektörü endeksinin ise 51,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.