HAFTALIK BÜLTEN - 24.06.2023

Merkez bankalarının Para Politikası Kurulu kararlarının öne çıktığı bir hafta geride kalıyor

• Geride bıraktığımız haftada gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının faiz kararları takip edilirken, piyasalar ABD tarafında Fed Başkanı Jerome Powell’ın Çarşamba günü Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi ve Perşembe günü Senato Bankacılık Komitesi önünde yaptığı yarıyıl değerlendirmelerindeki mesajlara odaklandı.

• Haziran ayına Kanada (BoC) ve Avustralya (RBA) Merkez Bankalarının 25bps’lik para politikası faiz oranlarındaki artışlarla başlamıştık. Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 25bps faiz artışı sonrasında bu hafta İsviçre Merkez Bankası’nın (SNB) 25bps, Norveç (Norgesbank) ve İngiltere (BoE) Merkez Bankaları’nın ise 50’şer bps’lik faiz artışlarına tanıklık ettik. Bu gelişmeler Fed Başkanı Powell’ın enflasyonla mücadelenin öngörülenden daha uzun süreceğine ilişkin görüşünün diğer merkez bankalarında da yankı bulduğunu gösteriyor. Küresel enflasyonda gelecek dönemde daha net aşağı yönlü hareketler görülmemesi durumunda merkez bankalarının sıkılaştırma adımlarına devametmesi küresel büyüme üzerinde baskı oluşturacaktır.

• Bu gelişmelerin yanında bugün açıklanan PMI verilerinin Euro Bölgesi (EB) ve İngiltere ekonomik aktivitelerinde hız kaybına işaret etmesi ve kaybın hem imalat hem hizmet sektöründen kaynaklanıyor olması ise geçen hafta dolar endeksinde (DXY) görülen satış hareketinin bugün terse dönmesine yol açtı. Hafta ortasında 102,1 seviyelerinden kapanan DXY yazının yayına hazırlandığı saatlerde 103,1’den işlem görürken haftalık kazancı %0,8’e yaklaştı. ABD’de bugün açıklanacak PMI verileri DXY’deki fiyatlamaların mevcut seyrine devam edip etmeyeceği yönünde sinyal verecek.

• Güçlenen DXY ve Powell’ın gerçekleştirdiği konuşmalarda politika faizinde gelecek dönemde gerçekleşmesi olası bir veya iki artış daha olduğunun altını çizmeye devam etmesinin tahvil getirilerinde yol açtığı satış baskısı altını olumsuz etkiledi. Haftalık bazda %2,1 gerileyen altının ons fiyatı 1917$/ons seviyelerinden işlem görüyor. Öte yandan, ABD 2 yıllık tahvil getirisi dünkü kapanışta martortasından beri en yüksek seviyesine yükseldi.

• Yurt içinde tüketici güven endeksi haziranda mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık 5,9 puan düşüşle 85,1’e geriledi. Alt endekslerden hanenin maddi durum beklentisi (-8,2 puan) ve genel ekonomik durum beklentisindeki (-7,9 puan) düşüşler etkili oldu. Hane halkının dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu endeksi artış eğilimini sürdürürken, gelecek 12 aylık dönem için harcama yapma endeksinde düşüş(-6,1 puan) görüldü.

• Reel kesim güven endeksi, haziranda mevsimsellikten arındırılmış 0,6 puan artışla 105,7’ye yükselirken, çeyreksel bazda 2022 yılı ikinci çeyreğinden bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Haziran’da hizmet ve perakende sektörü güveni artarken, inşaat sektörlü güven endeksi düşüş gösterdi. Kapasite kullanım oranı (KKO)ise toparlanmaya devam etti ve haziranda aylık 0,3 puan yükselişle %76,6’ya gelerek tarihsel ortalamalarının üzerinde değer aldı. Bu sonuçla, art arda üç çeyrektir gerileyen KKO yılın 2. çeyreğinde deprem nedeniyle oluşan bazın da etkisiyle artarak 2022 yılı son çeyrek ortalamasına ulaştı.

• TCMB politika faizini 650 baz puan artışla %15’e yükseltirken, karar metnini geçmiş aylara göre önemli ölçüde sadeleştirdi. TCMB parasal sıkılaştırma sürecinin başladığının altını çizerken, sürecin kademeli şekilde devam edeceğine yönelik mesaj verdi. Metinde, TCMB’nin cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edeceği vurgusu yapıldı. Ayrıca mevcut mikro ve makro ihtiyati çerçevenin yapılacak etki analizlerinin sonuçlandırılmasıyla birlikte kademeliolarak sadeleştirileceği de belirtildi.

Güven endeksinde düşüşün sürmesi bekleniyor

• Almanya’da IFO İş Dünyası Güven Endeksi mayısta 93,4’ten 91,7’ye geriledi. Endeks altı aylık yükselişin ardından beklentilerdeki bozulma nedeniyle ilk defa geriledi. Alt bileşenlere bakıldığında; mevcut durum endeksisınırlı düşüşle 94,8 seviyesinde gerçekleşirken, beklenti endeksi 91,7’den 88,6’ya geriledi. Düşüşün özellikle imalat sanayinden kaynaklandığı ve Rusya-Ukrayna Savaşının başladığı Mart 2022’den beri en sert aylık düşüşün yaşandığı da vurgulandı. Hizmet sektöründe yataya yakın bir seyir görülürken, ticaret sektöründe mevcut durum endeksinde 5 ayın ardından negatif seviyeye gelindi. Haziranda endeksin 90,9 seviyesinde gerçekleşmesibekleniyor.

Endekste bir miktar yükseliş bekleniyor

• ABD’de Conference Board tüketici güven endeksi mayısta 103,7’den 102,3’e geriledi; Kasım 2022’den bu yana en düşük seviye. Alt bileşenlerinden; tüketicilerin mevcut iş ve işgücü piyasası koşullarına ilişkin değerlendirmelerini gösteren mevcut durum endeksi 151,8’den 148,6’ya, kısa vadeli beklentilerini gösteren endeks ise 71,7’den 71,5’e geriledi. Beklenti endeksi, Aralık 2022'deki kısa süreli yükseliş dışında, Şubat 2022'den bu yana her ay 80'in altında kalarak gelecek yıl içinde resesyonla ilişkilendirilen seviyelerde seyrini sürdürdü. Diğer yandan veride 1 yıl sonrasının enflasyonuna ilişkin beklentilerde %6,2’den %6,1’e hafif gerileme görüldü. Conference Board tüketici güven endeksinde haziranda birmiktar yükseliş bekleniyor.

Çin’de imalatsanayinde zayıfseyir görülüyor

• Çin’de imalat sanayi PMI endeksi mayısta 49,2'den 48,8'e geriledi. Endeks son iki aydır eşik seviye altında kalırken, Aralık 2022’den bu yana en düşük seviyesinde. Alt endekslerin tamamında gerileme görülüyor. Küresel ekonomideki yavaşlamanın etkisiyle yeni ihracat siparişleri de 47,6'dan 47,2'ye geriledi. Buna karşın hizmet sektörüne ilişkin PMI endeksi son beş aydır eşik seviye üzerinde kalmakla birlikte, endeks mart ayında gördüğü tepe noktanın 3,7 puan altında. İmalat sanayi endeksinin sınırlı yükseliş beklenmekle birlikte eşik seviye altında kalmaya devam etmesi, hizmet endeksinde de gerilemenin sürmesi bekleniyor.

Euro Bölgesi’nde enflasyonda kademeli azalış eğilimi sürüyor

• Euro Bölgesi’nde TÜFE mayısta aylık yatay kalırken, yıllık bazda artışise %7,2’den %6,1’e geriledi; Mart 2022’den bu yana en düşük seviye. Enerji fiyatları yıllık bazda %1,8 daralırken, gıda fiyatlarındaki yıllık artış %13,5’ten %12,5’e geriledi. Hem mal hem de hizmet enflasyonunda gerileme görüldü; hizmet enflasyonu nisandaki %5,2'den mayısta %5'e geriledi. Ulaştırma hizmetleri enflasyonu, önceki %7,1'den Mayıs'ta yıllık bazda %3'e geriledi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyondaki yıllık artış nisan ayında %5,6 iken mayısta %5,3 oldu. Haziranda öncü veriye göre TÜFE’nin aylık %0,3 artması, yıllık bazda %5,6 olması bekleniyor.

PCE’nin yıllık bazda artışının ivme kaybetmesi bekleniyor

• ABD’de kişisel tüketim harcamaları enflasyonu (PCE) nisanda aylık bazda %0,4 artarken, yıllık artış ise %4,2’den %4,4’e yükseldi. Mal fiyatları martta %0,2 düştükten sonra Nisan'da %0,3 arttı. Hizmet fiyatları ise martta %0,3 artış kaydettikten sonra nisanda %0,4 arttı. Gıda ve enerji hariç çekirdek PCE aylık bazda %0,4 ve yıllık olarak ise %4,6’dan %4,7’e yükseldi. Fed geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği para politikası toplantısında çekirdek kişisel tüketim harcamaları enflasyonu (PCE) tahminini 2023 için %3,6’dan %3,9’a yukarı yönlü revize etti. Mayıs ayı için piyasa beklentisi PCE’nin aylık %0,1 artacağı, yıllık artışınise%3,8’egerileyeceği yönünde.