HAFTALIK BÜLTEN - 25.03.2023

Piyasaların gözü Fed’in PPK kararı ve sonrasındaki açıklamalarındaydı

Bankacılık sektöründe son dönemde yaşanan gelişmelerin ardından piyasaların gözü bu hafta Fed’in gerçekleştireceği PPK toplantısı, k ararları ve daha sonrasında Başkan Powell’ın yapacağı basın toplantısına odaklanmıştı. Likidite sıkışıklığının yaşandığı mart ayının ilk yarısına göre piyasaların Fed fonlama faizinde gelecek döneme ilişkin beklentilerini aşağı yönlü güncellemeleri sorunların ne kadar aşıldığının sorgulanmaya devam ettiğini gösterdi. Aşağı yönlü seyrin devam etmesi, 2 yıllık ABD tahvil getirilerinin %5’lerin üzerinden (7-8 Mart) %3,60’lara, 10 yıllık tahvil getirile rinin ise %4’ler (2 Mart) se viyesinden %3,3’lere gerilemesi hisse senedi piyasalarında rotasyonları da beraberinde getirdi. Her ne kadar Jerome Powell’ın basın toplan tısında faiz indirimi konus unun me vcut koşullarda gündemle rinde olmadığını belirtmesi önemli olsa da Hazine Bakanı Yellen’ın iflas eden bankalara yönelik olarak kreditör ve hissedarların korunmadığını, mevduat sahiplerinin ise mevduat sigo rta fonu tarafından koruma altına alındığını ifade etmesi asıl gündemi belirleyen konu oldu. Yellen senatoda kamunun banka ve mudileri vergi gelirleriyle fonlamadığını, mevduatsigorta fonunun bankaların katkılarıyla oluşturulan bir fon olduğunu ve fonun sadece sigortalanmış ve bedelini ödemiş bankaları kurtaracağını belirtmesi bankacılık hisselerinde satış baskısını artıran unsur oldu. Yellen gerekirse ek tedbirler alınabileceğinis öyle rken, mudile ri ko rumanın yanında bulaşıcılık riskinin de gözetilerek davranıldığının sinyalini verdi.
2022 yıl sonundan beri %9,3 getiri elde eden altının ons fiyatında, ABD finansal piyasalarındaki istikrara yönelik endişelerin baskıladığı USD ve tahvil getirilerinde yaşanan geri çekilmenin etkisiyle yazının hazırlandığı sırada 1.995$/ons seviyelerindeyiz. Güvenli liman a rayışının ön plana çıktığı dönemlerde altına olan talebin arttığını geçen yıl yine mart ayında başlayan Rusya-Ukrayna savaşında görmüştük. 10 Mart 2022’de altın 1.997$/ons idi. Geçen bir yıl zarfında altında en düşük 1.622$/ons seviyele rinin görüldüğüne şahit olduk. Bu seviye tepenin yaklaşık %23 aşağısında bulunuyor.
Çin’deki açılmanın etkileriy le sene başında 427,6$/lb’ye kadar yükselen bakır vadeli kontrat fiyatı küresel ekonomik ak tivite beklentilerinde yaş anan bozulmanın ardından 400$/lb seviyesinin altına gerilemişti. Fed’in geçmiş dönemlerdeki şahin duruşunu yumuşatacağına dair beklentinin yanında USD’deki değer kaybı ve Çin’deki açılmanın etkile rinin şubat PMI verile rinde daha net görülmesinin de talep anlamında fiyatlandığını görmekteyiz. Yazının hazırlandığı sırada bakır fiyatlarında haf talık artış oranı %4,5 seviyesinde idi.
Bu yıl içerisinde 88,2 $/bbl’ye kadar yüksele n Brent petrol vadeli kontrat fiyatlarında finansal is tikrarın tetikleyebileceği resesyon endişelerinin petrol s toklarında son dönemde görüle n ar tışla birleşmesi ve ABD Enerji Bakanlığı’nın stratejik petrol rezervlerini bu yıl artırmayı düşünmediğini söy lemesi petrol fiyatlarının bu seviyelerde tutunamamasına yol aç tı. Geçtiğimiz hafta ha ftalık bazda %11,9 ge rile yen Brent petrol vade li kontra t fiya tında bu ha fta toparlanm a yazının hazırlandığı sırada %0,5 seviyesinde sınırlı kaldı.
Fed politika faizini 25 baz puan artıra rak %4,75-%5,0 aralığına yükseltti. Fed projeksiyonlarında; büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etti; 2023 yılı için %0,5’ten %0,4’e, 2024 yılı için ise %1,6'dan %1,2'ye indirdi. Diğer taraftan, kişisel tüketim harcamaları (PCE) beklentisini 2023 için %3,1’den %3,3’e yükseltirken, 2024 ve 2025 yıllarını sırasıyla %2,5 ve %2,1’de sabit bıraktı. Fed, işsizlik beklentisini 2023 için %4,6‘dan %4,5’e güncelledi. 2023 için ortalama faiz beklentisini %5,1’te sabit bırakırken, 2024 için %4,1‘den %4,3’e yükseltti. 2025 ve uzun dönem ortalama faiz beklentileri ise sırasıyla %3,1 ve %2,5’te sabit kaldı.
Yurt içinde TCMB, politika faizini %8,5’te sabit tuttu. TCMB karar metninde gelişmiş ülke ekonomilerinde resesyon endişelerinin sürdüğünün belirttiği cümleye, "finansal istikrarı tehdit eden koşulla rın oluştuğu gözlenmektedir" ifadesini ekledi. Ekonomik aktiviteye ilişkin değerlendirmelerini ise büyük ölçüde korudu. TCMB, geçtiğimiz ay vurguladığı iç talep kaynaklı güçlenen büyüme eğiliminin deprem öncesi dönemde sürdüğünü hatırlatırken, depremin ekonomiye olumsuz etkilerinin kısa vadeyle sınırlı kalacağını, orta vadede ise kalıcı bir etki beklemediğini yineledi. Tüketici güven endeksi, martta mevsimsellikten arındırılmış %2,9 azalarak 82,5’den 80,1’e geriledi. A lt endekslerden gelecek 12 aya ilişkin tasarruf etme ve konut satın alma endekslerinde belirgin düşüşler vardı. Öte yandan gelecek 12 aylık dönem hanenin ma ddi durum beklentisi ve genel ekonomik durum beklentilerinde de bozulma gözlendi.

Güven endekslerinde gerileme görülebilir

Reel kesim ve sektörel güven endeksleri şubat ayında geriledi. Tüm sektörlerde düşüşün temel belirleyicisi geleceğe yönelik beklentilerdeki bozulma oldu. Diğer taraftan, 6 Şubat’ta gerçekleşen depremlerin olumsuz etkileri İktisadi Yönelim Anketi ve Sektörel Güven Endeksi verilerine şubat ayında kısmen yansıdı. Mevsimsellikten arındırılmış RKGE bir önceki aya göre 1,0 puan azalarak 102,4 seviyesine geriledi. Son sekiz aydır ılımlı bir yükseliş eğiliminde olan inşaat sektörü güven endeksi şubatta 3,4 puan azaldı. Depreme bağlı olumsuz etkilerin Mart ayı anketverilerine de sarkabileceğini değerlendiriyoruz.

Enflasyonda kademeli düşüş eğiliminin sürmesi bekleniyor

Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon ocakta %8,6 iken şubatta %8,5 olarak gerçekleşti. Enerji fiyatlarındaki yıllık artış %18,9'dan %13,7'ye gerilerken, gıda, içecek ve tütün fiyatlarındaki artış %14,1’den %15'e yükseldi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyonu ise yıllık %5,6 arttı; bir önceki ay artış %5,3 idi. Ülke bazında bakıldığında; bazıları daha düşük enflasyon açıklarken, Almanya, Fransa’da yıllık enflasyon sınırlı yükseldi. ECB, son para politikası toplantında kısa vadeli faiz oranlarını 50 baz puan artırırken, enflasyonun çok uzun süre çok yüksek kalmasının beklendiği belirtilmişti. ECB, 2023 yılı için ortalama enflasyon tahmini %6,3’ten %5,3’e düşürdü. Martiçin piyasa beklentisi yıllık enflasyonun %7,2’ye gerileyeceği yönünde.

PCE’deartışın bir miktar ivme kaybetmesi bekleniyor

ABD’de kişisel tüketim harcamaları enflasyonu önceki iki ayda aylık %0,2 yükseliş göstermesinin ardından ocakta %0,6 arttı. Mal fiyatları aralık ayında %0,5 düştükten sonra %0,6 artarken, hizmet fiyatları ise üst üste ikinci ayda da %0,6 artış kaydetti. Fed’in yakından takip ettiği gıda ve enerji hariç çekirdek PCE de aylık %0,6 arttı. Bir yıl öncesine göre manşet ve çekirdek PCE’deki artışlar isesırasıyla %5,4 ve %4,7 oldu. Fed, son toplantısında PCE beklentisini 2023 için %3,1’den %3,3’e, çekirdek PCE tahminini de %3,5’ten %3,6’ya yükseltti. Şubat ayı için piyasa beklentisi PCE’nin aylık bazda %0,4, yıllıkbazda ise%5,1 artacağı yönünde.

Çin’de ekonomik aktivitede toparlanma görülüyor

Çin'de resmi imalat PMI (Satın Alma Yöneticileri) endeksi, yaklaşık 700 ila 800 şirket arasında yapılan bir ankete dayanmaktadır. Endeks, Şubat'ta 52,6'ya yükselerek ocakta başlayan yükseliş eğilimini devam ettirdi. Endeksteki toparlanmada, tatil sonrası üretimde ve yeni siparişlerde yaşanan artışın etkili olduğu değerlendiriliyor. Alt endekslerden; yeni ihracat siparişleri ve istihdam genişleme bölgesine yükseldi. Girdi maliyetleri 52,2'den 54,4'e yükseldi. Şirket büyüklüğüne göre, büyük şirketler için imalat PMI 53,7, küçük ve orta ölçekli şirketler için sırasıyla 51,2 ve 52 oldu. Endeksin mart ayında biraz gerilemekle birlikte eşik seviyeüzerinde kalmaya devam etmesi bekleniyor.

Dış açık seyrini korumaya devam ediyor

Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan geçici verilere göre; dış ticaret dengesi şubat ayında 12,2 milyar $ açık verirken, 12 aylık birikimli açık ise 117,7 milyar $ ile rekor yüksek seviyede gerçekleşti. Ticaret Bakanlığı, Şubat ayında deprem kaynaklı ihracat kaybının 1,5 milyar $, parite etkisi kaynaklı ihracat kaybının ise 529 milyon $ düzeyinde olduğunu açıkladı. İhracat yıllık bazda %6,4 daralarak 18,6 milyar $, ithalat ise %10,6 artışla 30,8 milyar $ seviyesinde gerçekleşti. Enerji ithalatı şubatta 6,7 milyar $’a inerken, altın ithalatı ise 4,9 milyar $’dan 4,1 milyar $’a gerilemeklebirlikteyüksek seyrini korudu.