HAFTALIK BÜLTEN - 27.08.2022

Piyasaların gözü JacksonHole sempozyumunda Geride bıraktığımız haftada ABD tarafında PMI, yeni konut satışları, dayanıklı mal siparişleri ve Bölgesel Merkez Bankalarından (MB) gelen aktiviteye yönelik endeksler takip edildi. Verilere genel olarak bakıldığında; konut sektöründe yavaşlama, istihdam tarafındaki güçlü seyrin devam ettiği görüldü. Diğer yandan ekonomik aktivite ve imalat endeksleri, PMI verileriyle benzer şekilde hız kaybına işaret ederken, bu gelişmelerin Jackson Hole sempozyumunda nasıl bir para politikası patikasına yol açacağı piyasaların beklentilerini şekillendirmeye devam etti. Euro Bölgesi’nde PMI verileri genel olarak aşağı yönlü seyrini sürdürürken, Almanya’nın hem imalat hem de hizmet sektöründe 50 eşik seviyesinin altında kaldığı görüldü. İngiltere’de ise bileşik PMI verisinde hala büyüme bölgesinde kalınmasına yardımcı olan hizmet sektörüydü. İmalat tarafındaMayıs 2020’den beri en düşük seviyelere gelindi. Dolar Endeksinin (DXY) geçtiğimiz Cuma kapanışının 108 seviyelerinin üstünde olması altın fiyatlarında aşağı yönlü bir baskı oluşturmuştu. Altının ons fiyatında hafta başında görülen 1736$/onsseviyesinin ardından DXY’deki zayıflamanın etkisiyle yukarı yönlü hareket görüldü. ABD 10 yıllık tahvil getirilerinde yaşanan yükseliş ise altının tırmanışını sınırlıyor. Altın 1750 $/ons’tan işlem görüyor. Son dönemlerde ise özellikle Avrupa’da yaşanan enerji krizi ve bunun ekonomilere olan olumsuz yansımalarının önüne geçilmesi adına Japonya’dan nükleer santral arayışlarının devam edeceğinin sinyallenmesi sonrası Uranyum fiyatlarında artışlar görüldü. Benzer şekilde ABD’den enerji konusuna ilişkin yeni paket hazırlıklarının geliyor olması ABD borsasında işlem gören Uranyum BYF’nin (borsa yatırım fonu, ETF) geçtiğimizCuma kapanışından bugüne%14 seviyesine taşıdı. Japonya’da enflasyon yıllık bazda yükselmeye devam etti. Japonya’da enflasyon yıllık %2,9 ile satış vergisi artışı gerçekleşen 2014 yılını dışarıda bıraktığımızda 1992’den beri en yüksek artışı kaydetti. Taze gıda hariç ürünleri içeren çekirdek enflasyon ise Temmuz’da yıllık %2,3 iken Ağustos’ta %2,6 olarak gerçekleşti. Buna rağmen Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) gevşek para politikası tutumunda herhangi bir değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Buna gerekçe olarak ise Japonya’nın istikrarlı bir enflasyonakavuşarak büyümesinin desteklenmesi gösteriliyor. Yurt içinde ise Kültür ve Turizm Bakanlığı Temmuz verisine göre yabancı turist girişleri yıllık %52,8 artışla 6,67 milyon kişi oldu. 2019 yılı aynı döneminde 6,62 milyon kişiydi. Ocak-Temmuz döneminde yabancı turist sayısı yıllık %128,3 artışla 23,0 milyona ulaştı. Tüketici güven endeksinde son iki aydır toparlanma görülürken, endeks (m.a.) Ağustos’ta aylık %6,1 artışla 72,2’ye yükseldi. Alt endekslerde en belirgin artış ise mevcut dönemde hanenin durumunu gösteren endekste görüldü. Mevcut durum ve gelecekdöneme ilişkin beklentilerinde iyileşme devametti. Sektörel güven endekslerinde gerileme devam etti. Reel kesim güven endeksi (m.a.) Ağustos’ta aylık 1,1 puan azalarak 101,40 ile Temmuz 2020’den bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti. Endeks son yedi aydır düşüş eğiliminde olmakla birlikte 100 seviyesinin üzerindeki iyimserseyrine devam ediyor. Hizmet ve perakende sektörü güven endekslerinde ise son üç aydır art arda düşüş görülüyor. Diğer yandan inşaat sektöründe artış devam ediyor; ancak endeks 86,3 ile halen 100 seviyesinin altında. Kapasite kullanım oranı mevsimsellikten arındırılmış olarak Ağustos’ta 1,5 puan azaldı ve %76,6 ile Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti. Ana ürün grupları bazında düşüşlere bakıldığında ise yatırım mallarındaaylık 4,5 yüzdepuanlık düşüş öne çıktı.

Dış açıkartmaya devam etti

Ticaret Bakanlığı’nın Temmuz ayına ilişkin öncü verisine göre dış denge 10,6 milyar $ açık verdi. Bunda enerji fiyatlarındaki yüksek seyir ile euro/dolar paritesindeki düşüş, küresel dış talepteki yavaşlama etkili oldu. İhracat yıllık %13,4 arttı. İthalat ise Temmuz’da geçtiğimiz yılın aynı ayına göre mutlak rakamolarak 8,4 milyar $ artarken, bu artışın 3,8 milyar $’ı enerji ithalatından kaynaklandı. Enerji dışı ithalattaki yıllık artış ise %28 oldu. OcakTemmuz döneminde ithalattaki yıllık artış %40,7 ile ihracat artışının (%19,1) üzerinde gerçekleşti. Bunun neticesinde dış açık 62,0 milyar $’a ulaştı.

2. çeyrektede güçlü büyümebekleniyor

Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yıllık %7,3 büyüdü. Özel tüketim harcamaları ve net ihracat büyümeye pozitif katkı sağlamaya devam ederken, yatırımların katkısı, inşaat yatırımlarındaki daralma ile sınırlı oldu. Ancak, makine- teçhizat yatırımları güçlü artış göstermeye devam etti. Makine teçhizat yatırımları son 10 çeyrektir artış gösteriyor. Stoklar ise büyümeye negatif katkı yaptı. Yılın ikinci çeyreğineilişkin göstergeler, ekonomik aktivitede güçlü seyrin sürdüğüne işaret ediyor. Sanayi üretimi 2. çeyrekte arındırılmamış verilerle yıllık %10,5 ile güçlü artış eğilimini sürdürdü. Ekonominin2. çeyrekte yıllık %7,5büyümesi bekleniyor.

İmalatsanayinde yavaşlama devam etti

İmalat sanayi aktivitesine ilişkin beklentileri gösteren PMI endeksi son beş aydır 50 eşik seviyesinin altında kalarak, faaliyet koşullarında ivme kaybına işaret etti. Temmuz’da endeks 46,9 ile Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Yavaşlamada talep yetersizliğinin etkili olduğu, bunun üretim ve yeni siparişlerde de yavaşlamaya yol açtığı belirtiliyor. Ağustos ayına ilişkin öncü göstergelerden, reel kesim güven endeksinde gerilemenin devam ettiği görüldü. Endeks son Benzer eğilim PMI endeksindedegörülebilir.

İmalatsanayinde ivme kaybı görülüyor

ABD’de ISM imalat sanayi aktivite endeksi son iki aydır düşüş eğiliminde olmakla birlikte, endeks 52,8 ile Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Ancak endeks 50 eşik seviyesinin üzerinde kalmaya devam etti. Alt endekslere bakıldığında; üretim ve yeni siparişler azalırken, istihdamda artış görüldü. Tedarikçi teslimatlarında ise bir miktar iyileşme gözlendi. ABD’de bu hafta içinde açıklanan S&P Global imalat sanayi endeksinin Ağustos ayı öncü verisine göre endekste gerileme devam etti. ISM endeksinde de bir miktar gerilemebekleniyor.

İstihdampiyasasında olumlu seyir devametti

ABD’de tarım dışı istihdam Temmuz’da aylık 528 bin kişi artış gösterirken, işsizlik oranı %3,6’dan %3,5’e geriledi. Ortalama saatlik kazançlar ise yıllık %5,2 artış gösterdi. İşgücüne katılım oranı, %62,1 ile salgın öncesi seviyesinin (%63,4) altında kalmaya devam etti. Enflasyon ve yüksek faiz oranları ekonomik aktivitede yavaşlamaya neden olacağı için istidam piyasasında da yavaşlama görülebilir. Ağustos ayında tarım dışı istihdamın aylık 300 bin kişi artış göstermesi, işsizlik oranının %3,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Ortalama saatlik kazançlar için tahmin ise yıllık %5,3 seviyesinde.