Haftalık Bülten 28 Ekim 2023

Küresel borsalar genelinde iki hafta üst üste düşüş baskısı hakim

Geride bırakmakta olduğumuz haftada yurt dışında Orta Doğu’ya ilişkin jeopolitik gelişmelerin yanında ABD’de PMI, konut ve GSYH verileri takip edildi. Bunun yanında bugün açıklanacak olan eylül ayı kişisel tüketim harcamaları enflasyonu (PCE) da diğer bir önemli veri olarak ön plana çıkıyor. Euro Bölgesinde (EB) PMI ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Para Politikası Kurulu (PPK) kararı ve sonrasındaki söylemler değerlendirildi. İngiltere’de istihdam ve PMI verileri öne çıkarken, Japonya’da PMI ve bugün açıklanan Tokyo Tüketici Enflasyonu (TÜFE) verileri takip edildi. Çin’de ise veri anlamında sakin geçen haftanın soniş gününde sanayi karlarındakiseyir önplanaçıktı.

Özellikle ABD’de bilanço sezonunun da açılmasıyla geleceğe yönelik şirket beklentilerinin de ortaya çıkması piyasalarda yön bulma arayışında olan yatırımcıların tercihlerini etkiledi. Ekim ayının son cuma gününde dünkü kapanışlara göre S&P500 haftalık bazda %2,1 aşağıda seyrederken Nasdaq Bileşik endeksinde kayıplar %3,0 seviyesinde.

Bileşik PMI öncü ekim ayı verileri incelendiğinde Japonya, İngiltere ve EB’nin 50 eşik seviyesinin altında oluşları ve ABD’nin hem imalat hem de hizmet sektörlerinde 50 eşik seviyesine denk veya üstünde oluşu Dolar Endeksi’ndeki (DXY) pozitif seyri destekleyen ana unsurlardan biriydi. ABD öncü 3Ç23 GSYH verisinin de piyasa beklentilerinin ve 2Ç23’ün üzerinde bir performans göstermesi PMI verilerinde geçmiş dönemlerde görülen seyri teyit eder nitelikteydi. Bu sonuç ekim ayına ilişkin öncü verinin de doğruluğunu bir kere daha onaylamış oldu.

ABD tahvil piyasası ise hafta içerisinde yatırımcıların demeçleri, jeopolitik gelişmeler ve 2-5-7 yıllık tahvil ihalelerindeki gelişmeler ışığında fiyatlandı. Özellikle 2 ve 5 yıllık tahvil ihalelerinde tekliflerin karşılanma oranları önceki ihalelerin altında kalırken dün gerçekleşen 7 yıllık tahvil ihalesinde taleplerin canlı seyrettiği görüldü. Hafta içinde gün içi işlemlerde %5 getiriyi aşarak 2007’den beri en yüksek seviyelerine gelen 10 yıllık tahvilin getirisi yazının yayına hazırlandığı saatlerde %4,87 civarında bulunuyor.

Jeopolitik risklerin canlı kaldığı haftada altının onsu geçtiğimiz hafta ile benzer seyir içerisinde 1982$/ons seviyesinde fiyatlanıyor. Tahvil getirilerindeki aşağı yönlü seyrin devamına DXY’deki geri çekilmenin de eşlik etmesi durumunda altındaki kazançların yukarı yönlü ivmelendiğini görme ihtimalimiz mevcut. Aksi koşullar ise altının değer kaybetmesine neden olacaktır.

Yurt içinde Tüketici Güven Endeksi (TGE)mevsimsellikten arındırılmış olarak iki aydır artıyor. TGE ekimde aylık 3,2 puan artarak 74,6 seviyesinde gerçekleşse de hala mayıstaki zirve seviyesinin (91,1) belirgin aşağısında bulunuyor. Alt endekslere bakıldığında endekste toparlamanın genele yayıldığı anlaşılmakta.

Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ekimde mevsimsellikten arındırılmış 0,2 puan artışla 105,3’e yükselerek tarihsel ortalamasının üzerinde kalmayı sürdürdü ve imalat sanayiinde iyimserliğin korunduğuna işaret etti. Hizmet Güven Endeksi aylık 0,6 puan yükselişe rağmen son 3 aydaki düşüşleri telafi edemedi. İnşaat Güven Endeksi de aylık artışa rağmen uzun dönem ortalamasının altında kalmaya devam etti. Perakende Güven Endeksi ise aylık 3,8 puan düşüş gösterdi. Ekim ayında mevsimsellikten arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı aylık bazda 0,1 puan düşüşle 76,8 seviyesinde gerçekleşti.

TCMB ekimde politika faizini 500 baz puan artırdı ve %35’e yükseltti. Böylelikle, son 5 toplantıdaki toplam artış 26,5 puan oldu. Metinde; ücret, vergi ve kur gelişmelerinin enflasyona geçişinin büyük ölçüde tamamlandığı, dolayısıyla önümüzdeki aylarda enflasyon eğiliminin zayıflayacağı vurgulandı. Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizması güçlendirilmeye devam edileceği belirtildi. Gece yapılan duyuruya göre ise TCMB sadeleşme adımları kapsamında bazı menkul kıymet tesis uygulamalarına son verdi. Ayrıca, TL mevduatın payının artırılmasına yönelik uygulanandönüşüm ve hedef büyüme oranlarında güncelleme yaptı.

İmalat sanayinde sınırlı toparlanma görülüyor

Çin‘de imalat sanayi PMI endeksi eylülde 49,7’den 50,2'ye yükseldi; endeks mart ayından bu yana ilk defa 50 eşik seviyesinin üzerinde gerçekleşti. Üretim, 51,9 seviyesinden 52,7'ye, yeni siparişler 50,2’den 50,5'e, yeni ihracat siparişleri ise 46,7'den 47,8'e yükseldi. İstihdam üst üste yedinci ayda daralma bölgesinde yer aldı. Hizmet ve inşaatsektörlerini kapsayan imalat dışı PMI endeksi ise ağustosta 51,0 iken eylülde 51,7 seviyesinde gerçekleşti. İmalat dışı sektörde yeni siparişler üst üste beşinci ayda da daralma gösterdi. Çin’de imalat sanayi PMI endeksinin 50,2 ile yatay seviyede gerçekleşmesi bekleniyor.

Euro Bölgesi’nde enflasyonda kademeli düşüş sürüyor

Euro Bölgesi’nde yıllık tüketici enflasyonu eylülde %5,2'den %4,3’e geriledi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon oranı yıllık bazda 0,8 puan azalarak %4,5 seviyesinde gerçekleşti. Gıda, içecek ve tütün fiyatlarındaki yıllık artış %9,7’den %8,8’e geriledi. Enerji fiyatları mart ayından bu yana yıllık bazda geriliyor (nisan hariç); eylülde yıllık düşüş %4,6 oldu. Enerji fiyatları son dönemde petrol fiyatlarında görülen artışın etkisiyle aylık bazda %2,6 arttı. Enflasyonun ekimde aylık %0,3 artması, yıllık artışın ise %3,1 seviyesindegerçekleşmesi bekleniyor.

Euro Bölgesi’nde enflasyonda kademeli düşüş sürüyor

Euro Bölgesi’nde yıllık tüketici enflasyonu eylülde %5,2'den %4,3’e geriledi. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon oranı yıllık bazda 0,8 puan azalarak %4,5 seviyesinde gerçekleşti. Gıda, içecek ve tütün fiyatlarındaki yıllık artış %9,7’den %8,8’e geriledi. Enerji fiyatları mart ayından bu yana yıllık bazda geriliyor (nisan hariç); eylülde yıllık düşüş %4,6 oldu. Enerji fiyatları son dönemde petrol fiyatlarında görülen artışın etkisiyle aylık bazda %2,6 arttı. Enflasyonun ekimde aylık %0,3 artması, yıllık artışın ise %3,1 seviyesindegerçekleşmesi bekleniyor.

Fed’in faizleri sabit bırakması bekleniyor

Fed eylül toplantısında politika faizini %5,25-5,50 aralığında sabit tuttu. Büyüme tahminlerini 2023 yılı için %1,0’dan %2,1’e, 2024 için %1,1'den %1,5’e, Çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) beklentisini 2023 için %3,9’dan %3,7’ye revize etti. 2023 için ortalama faiz beklentisini %5,6’da sabit bırakırken, 2024 için %4,6’dan %5,1’e yükseltti. Metinde, son dönemdeki göstergelerin ekonomik faaliyetin güçlü bir hızla genişlediğineişaret ettiği belirtildi. İstihdam artışlarının son aylarda bir miktar yavaşlamış olmakla birlikte güçlü, işsizlik oranının da düşük kalmaya devam ettiği vurgulandı. Enflasyonun ise yüksek seyretmeye devam ettiği belirtildi. Fed’in kasımtoplantısında da faizisabittutmasıbekleniyor.

İmalat sanayinde bir miktar toparlanma görülüyor

İstanbul Sanayi Odası Türkiyeİmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) eylül ayında 0,6 puan artışla 49,6’ya yükseldi. İmalat sanayiinde görünüm geçtiğimiz aya kıyasla bir miktar iyileşse de, endeks seviye olarak faaliyetin ana eğilimine dair önemli bir toparlanmaya işaret etmiyor. Üçüncü çeyrek genelinde imalat sanayiindeilk yarıya göre bir yavaşlama gerçekleşti. Bu yavaşlamada TL’deki hızlı değer kaybının neden olduğu girdi ve nihai ürün fiyat artışları ve bu fiyat artışlarının sınırladığı müşteri talebi etkili oldu. Ekim ayına ilişkin öncü göstergelerden reel kesim, tüketici ve perakende hariç sektörel güven endekslerinde yükseliş görüldü. PMI endeksindedebenzer eğilimingörülmesini bekliyoruz.

Enflasyonda yükseliş eğilimi devam ediyor

TÜFE, eylülde aylık bazda %4,75 artarken, yıllık artışise %58,94’ten %61,53’e yükseldi. Çekirdek enflasyon göstergelerinden B endeksi yıllık enflasyonu 3,7 puan artarak %67,2, C endeksi ise 4,1 puan artışla %68,9 oldu. Çekirdek enflasyondaki artışta hizmet enflasyonundaki artış başrol oynarken, temel mallardaki döviz kuru geçişkenliğinin etkileri azalarak da olsa hissedilmeye devam ediyor. ÜFE ise aylık bazda %3,4 artarken, yıllık artış oranı %49,4’ten %47,4’e geriledi. TÜFE’nin ekimde aylık %4,2 artış göstermesini, yıllıkartışın ise%62,5 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz