HAFTALIK BÜLTEN - 29.07.2023

Piyasalar başlıca Merkez Bankası kararlarını yorumluyor…

Geride bırakmakta olduğumuz haftada öncü PMI endekslerinin yanı sıra ABD Merkez Bankası Fed, Avrupa Merkez Bankası ECB ve Japonya Merkez Bankası BoJ’un PPK kararları piyasalara yön vermede etkili oldu. Piyasa oyuncularının karar metinleri ve basın toplantılarından edinmeye çalıştığı bilgiler ise Fed ve ECB için faiz artırım döngüsünün ne zaman sonlanacağına dair sinyaller oldu. BoJ ise aralıkta gerçekleştirdiği PPK toplantısında aldığı uzun vadeli tahvil getirisinin kontrol aralığını ±%0,25 aralığından ±%0,50’ye yükseltmesinin ardından bugün de 50bps’lik artışa gitti. Merkez bankalarının uzun vadeli enflasyon hedeflerinde herhangi bir değişiklik gözlenmezken, atılan adımların finansal piyasalar ve ekonomik aktivite üzerindeki etkilerinin takip edileceği, veriye dayalı karar alma süreci vurgusu genel olarak yinelendi.

ABD’de Temmuz PMI öncü endekslerinde imalat sanayi ve hizmet sektörü arasındaki farkın kapanmaya başlaması ve imalat sektörünün 50 eşik değerine yaklaşması ekonomik aktivite adına umut verici gelişmeler arasındaydı. Dün ilk tahmini yayınlanan GSYİH verisi de büyümenin yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre hız kazandığına işaret ederek PMI geçmiş verileriyle uyumlu bir seyir gösterdi. Diğer yandan haftalık işsizlik maaşı başvuruları piyasa beklentilerinin altında gelmeye devam ederek istihdamdaki gücü ortaya koyuyor. Bu gelişmeleri birlikte değerlendirdiğimizde ise IMF’nin yine bu hafta yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda (WEO) ABD’nin 2023 yılı büyümesini neden yukarı yönlü revize ettiğini anlıyoruz.

Euro Bölgesi’nde ise PMI öncü verilerinde hem hizmet sektörü hem imalat sanayiinde görülen düşüş bölgedeki ekonomik aktivitenin ABD’ye göre daha ılımlı kalabileceğine işaret ediyor. Özellikle Almanya ve Fransa’da görülen negatif seyir bölge genelinde ekonomik aktivitenin aşağı yönlü seyrinde önemli rol oynuyor. Bugün ise açıklanan Almanya GSYİH öncü verileri ülkenin yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe benzer bir seyir gösterdiğini ve büyümediği sinyallini veriyor. Fransa ise beklentilerden iyi gelen GSYİH verisi sonrası bölgeyi 2Ç23’te destekleyecek gibi duruyor.

Öte yandan ECB’nin dezenflasyonist sürece olan güveni önümüzdeki döneme dair faiz artırım beklentilerini sınırlayarak dün bölge genelinde hisse senedi piyasalarına alım getirmişti. Bugün ise büyüme eksenli endişeler daha temkinli bir seyre yol açmış gibi görünüyor. Almanya öncü temmuz TÜFE verisinin %6,4’ten %6,2 gerilerken hem mal hem de hizmet grubunda sınırlı düşüş görülmesi de enflasyon adına ECB’nin daha uzun süre daha yüksek seviyelerde kalabileceğini gösteriyor. Bu durum ekonomik aktivitenin zarar görmemesi durumunda euro‘yu destekleyici etki gösterebilir.

Yurt içinde reel kesim güven endeksi, temmuzda 0,8 puan düşüşle mevsimsellikten arındırılmış olarak 104,9 seviyesinde gerçekleşti. Temmuzda hizmet, perakende ve inşaat sektörü güven endeksleri geriledi. KKO’da ise toparlanma temmuzda devam etti; mevsimsellikten arındırılmış KKO bir önceki aya göre 0,3 puan artışla Temmuz 2022’den beri en yüksek seviye olan %76,9 seviyesine geldi. Ancak, aylık artış genele yayılmazken, sektörel olarak ayrışmalar göze çarptı.

TCMB, yılın üçüncü Enflasyon Raporunda 2023, 2024 ve 2025 yıl sonu enflasyon tahminlerinde yukarı yönlü güçlü bir güncelleme gerçekleştirdi. 2023 yıl sonu enflasyonu 35,7 puan artışla %22,3’ten %58’e; 2024 yılı sonu enflasyonu 24,2 puan artışla %8,8’den %33’e, 2025 yıl sonu enflasyonu ise 10 puan artışla %5’ten %15’e yükseltildi. Diğer taraftan, gece yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla TCMB başkan yardımcılarının hepsi görevden alınırken, yerlerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı. Merkez Bankası’nda hala bir başkan yardımcılığı ve bir PPK üyesi koltuğu boş duruyor.

İmalat sanayinde olumlu eğilim devam etti

İmalat sanayi PMI endeksi son üç aydır 51,5 ile yatay seyrederken, imalat sanayiinde faaliyet artışının sürdüğüne işaret etti. Yılın ikinci çeyreğinde endeks, çeyreksel bazda 51,5 ile 2022 başından bu yana en yüksek değerine ulaştı. PMI verileri talepteki iyileşmeye bağlı olarak üretimin artmaya devam ettiğine işaret ediyor. Buna karşın, kurdaki gelişmelere bağlı olarak yeni siparişlerde iyileşme hız keserken, Türk lirasındaki sert değer kaybı ile birlikte maliyet baskılarının arttığı görülüyor.

BoE’ın faiz artırımına devam etmesi bekleniyor

İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizini 50 baz puan artırarak %5'e yükseltti. Kararda, dokuz üyeden ikisi faizlerin sabit kalması yönünde oy kullandı. Enflasyonda yılın geri kalanında özellikle enerji fiyatlarında yaşanan geri çekilmenin de etkisiyle sert düşüş beklenirken hizmet enflasyonunun yakın dönemde fazla değişmesi beklenmiyor. Komite orta vadede enflasyon hedefi olan %2’ye ulaşılması adına gereken adımları atma konusunda kararlılığını belirtti. Son açıklanan verilere göre haziranda yıllık tüketici enflasyonu %7,9 ile Mart 2022’den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyon ise %7,1'den %6,9'a geriledi. Enflasyondaki bu gerileme, BoE'nin Ağustos ayında faiz oranlarını 50 baz puan yerine 25 baz puan artırma ihtimalini artırdı.

Enflasyonun temmuzda artış göstermesini bekliyoruz

Tüketici enflasyonunda baz etkisiyle düşüş devam etti. TÜFE, haziranda aylık %3,92 artarken, yıllık artış oranı %38,2’ye geriledi. Çekirdek enflasyon göstergelerinden B endeksi yıllık enflasyonu 1,1 puan azalarak %46,6 oldu. Çekirdek enflasyon göstergeleri hem temel mallar hem hizmetlerdeki artıştan olumsuz etkilenirken, işlenmiş gıda yıllık enflasyonundaki düşüş B endeksi yıllık enflasyonunun gerilemesini sağladı. Temmuz’da kur gelişmeleri, vergi ve ücret artışları kaynaklı tüketici enflasyonunun aylık %8,7 artış göstermesini ve yıllık enflasyonun %46,7 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

İstihdam piyasasında güçlü seyir sürüyor

ABD’de tarım dışı istihdam haziranda toplam 209 bin kişi artarken işsizlik oranı ise %3,7’den hafif gerileyerek %3,6 oldu. Ortalama saatlik kazanç aylık bazda %0,4, yıllık bazda %4,4 artış gösterdi. Tarım dışı istihdam kamu, sağlık, sosyal yardım ve inşaat sektörlerinde artış eğilimini sürdürdü. Haziranda işgücüne katılım oranı ise art arda 4. ay %62,6 seviyesinde gerçekleşti. Temmuz ayında tarım dışı istihdamın aylık 190 bin kişi artması, işsizlik oranının ise %3,6 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Ortalama saatlik kazançların ise yıllık %4,2 artış göstereceği tahmin ediliyor